Bezpieczna antybiotykoterapia

Oto kilka najważniejszych zasad antybiotykoterapii:

• Każda chemioterapia wymaga ścisłego wskazania. Ważny jest fakt, iż antybiotyki są lekami przeciwbakteryjnym, zatem nie działają na infekcje wirusowe! Ich stosowanie nie będzie miało uzasadnienia w leczeniu zwykłego przeziębienia czy grypy, nawet jeśli przebiega ona z wysoką gorączką (przyczyną dwóch ostatnich stanów jest wirus, dlatego nie sięgajmy w takich przypadkach po antybiotyk, który pozostał w szafce po ostatniej chorobie). Pierwszą zasadą jest określenie etiologii zakażenia. Pomoże w tym lekarz, który na podstawie objawów i miejsca wystąpienia zakażenia rozpozna przyczynę choroby. Diagnostyka na podstawie obrazu klinicznego to tzw. terapia empiryczna, która z dużym prawdopodobieństwem pozwala określić rodzaj drobnoustroju. W niektórych przypadkach potrzebna jest bardziej szczegółowa diagnostyka, opierająca się na wykonaniu antybiogramu. Ma on na celu określenie konkretnego szczepu powodującego stan chorobowy i  z reguły jest wykonywany w przypadku ciężkich zakażeń.
• Kiedy już wiemy z jakim przeciwnikiem walczymy, przychodzi czas na dobranie odpowiedniego leku. Najważniejszą zasadą, jest zastosowanie terapii ukierunkowanej, czyli podanie chemioterapeutyku skierowanego przeciw konkretnemu drobnoustrojowi (możliwie wąskie spektrum działania leku, co zmniejsza ryzyko powstania szczepów opornych). Na podstawie doświadczenia, określono leki najbardziej skuteczne w danym rodzaju zakażenia o odpowiednim dla niego obrazie klinicznym. Powstały leki z pierwszego wyboru, które stosowane są w pierwszej kolejności. Jeśli nie pomagają, dołącza się leki drugiego i trzeciego rzutu.
• Antybiotykoterapia musi być leczeniem zdecydowanym. Podajemy właściwy lek, we właściwej, uderzeniowej dawce i w odpowiednich odstępach czasowych. Podawanie leku, zwykle co 24h, co 12h lub co 8h, ma na celu utrzymanie odpowiedniego jego stężenia we krwi. Bardzo ważną zasadą jest tutaj konsekwencja w leczeniu, czyli stosowanie się do pór przyjmowania antybiotyku i czasu trwania całej terapii. Oznacza to, że jeśli lekarz zalecił antybiotykoterapię trwającą 7 dni, to absolutnie nie kończymy jej po 4 dniu tylko dlatego, że poczuliśmy się lepiej. Takie zachowanie, może doprowadzić do nawrotu choroby o cięższym przebiegu, trudniejszym do leczenia.
• Należy pamiętać również o stosowaniu probiotyków w trakcie antybiotykoterapii oraz kilka dni po jej zakończeniu. Antybiotyk jako lek przeciwbakteryjny zabija bakterie, również te dobre zasiedlające nasz przewód pokarmowy. Skutkiem mogą być bóle brzucha i biegunki. Dlatego najlepiej 2 h po antybiotyku przyjąć probiotyk, uzupełniając tym samym braki pożytecznej flory bakteryjnej.

Ważne interakcje z antybiotykami

• Niektóre antybiotyki mogą zwiększać stężenie innych stosowanych leków lub osłabiać ich działanie. Przykładowo, tetracykliny mogą zmniejszać skuteczność leków antykoncepcyjnych. Przed przyjęciem antybiotyku należy zapoznać się z ulotką.
• Leki należy popijać wodą. Unikamy popijania sokami, szczególnie grejpfrutowym (opóźnia metabolizm leków, zatem zwiększa ich stężenie we krwi i nasila działania niepożądane).
• Antybiotyki przyjmujemy godzinę przed posiłkiem lub dwie godziny po posiłku.
• Przy przyjmowaniu antybiotyków z grupy tetracyklin, unikamy jedzenia jogurtów, serów, mleka. Jony wapnia zawarte w tych produktach łączą się z antybiotykiem, uniemożliwiając jego wchłonięcie w przewodzie pokarmowym. Taka sama reakcja może mieć miejsce w przypadku przyjmowania tetracyklin łącznie z powszechnie stosowanym magnezem.

Koniecznie należy poinformować lekarza w przypadku uczulenia na którąkolwiek grupę leków. W przypadku antybiotyków, często zdarzają się pacjenci uczuleni na penicyliny (warto wykonać próby uczuleniowe).