x
Najpopularniejsze frazy
Polecane produkty
Brak produktów dla wpisanej frazy
2021-07-09
Dolegliwości i choroby

Choroba Leśniowskiego-Crohna - jak ją rozpoznać i leczyć?

Choroba Leśniowskiego-Crohna (inaczej określana również jako choroba Crohna lub choroba Leśniowskiego) to schorzenie, którego wiele aspektów wciąż pozostaje dla współczesnej medycyny wielką tajemnicą. Charakteryzuje się ją jako nieswoiste zapalenie jelit, choć może zająć również inne odcinki przewodu pokarmowego - od jamy ustnej (choć to zdarza się rzadko), aż po jelito grube i odbyt. Przyczyny choroby Crohna nie są do tej pory jasno określone, w związku z czym niedostępne jest leczenie przyczynowe. Podstawowym celem terapii jest więc uzyskanie remisji objawów, a także utrzymanie tego stanu przez jak najdłuższy czas. Jakie są objawy choroby Crohna, kto najczęściej na nią zapada, czy można jej uniknąć i w jaki sposób wygląda rozpoznanie oraz leczenie choroby Crohna? Odpowiedzi na te i inne pytania związane z tym wciąż tajemniczym schorzeniem znajdziecie poniżej - zapraszamy do lektury!

 Choroba Leśniowskiego-Crohna
Spis treści

Przyczyny choroby Leśniowskiego-Crohna i czynniki ryzyka 

Tak naprawdę przyczyny Choroby Leśniowskiego-Crohna nie są do końca poznane - z tego względu zalicza się ją do grupy nieswoistych zapaleń jelit. Lekarze i naukowcy podejrzewają, że na jej występowanie mogą wpływać takie czynniki jak: 

  • uwarunkowania i obciążenia genetyczne - jeśli jedno z rodziców choruje, wówczas szanse zachorowania dziecka sięgają 10%, natomiast przy chorobie obu rodziców szanse na dziedziczenie wynoszą od 30 do 40% (obserwuje się występowanie przypadków choroby Leśniowskiego-Crohna w obrębie grup osób spokrewnionych i co ważne - jeśli dziecko zapadło na chorobę Crohna, również u rodzica ryzyko jej wystąpienia będzie podwyższone);
  • specyficzna budowa i skład mikroflory jelitowej u pacjentów;
  • upośledzenie odpowiedzi mechanizmów immunologicznych na drobnoustroje wewnętrzne (z tego względu zapalenie i owrzodzenie jelit w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna było przez długi czas uznawane za chorobę o podłożu wyłącznie autoimmunologicznym). 

Bezpośrednie przyczyny choroby Crohna - tak, jak już wcześniej zostało to wspomniane - nie są poznane, natomiast do czynników ryzyka zalicza się z pewnością palenie papierosów. Dodatkowo to schorzenie nieco częściej dotyka kobiety, a szczyt zachorowań przypada na lata młodzieńcze człowieka, pomiędzy 30 a 40 rokiem życia oraz po osiągnięciu 60 roku życia. Niestety, w Europie i ogółem w krajach rozwiniętych obserwuje się co roku coraz większą liczbę pacjentów z rozpoznaną chorobą Crohna. W niektórych interpretacjach to zjawisko wiąże się ze zmianą diety obywateli państw o wysokim stopniu rozwoju (na dietę składającą się z coraz większej liczby przetworzonych produktów), choć domniemanie to może być pozorne, ponieważ również w tych krajach diagnostyka i kontrole lekarskie są po prostu częstsze i powszechniejsze, a więc rozpoznania mogą obywać się sprawnie i szybko - nierzadko w ramach programów profilaktycznych raka jelita grubego dla seniorów, które cieszą się coraz większą popularnością. 

Objawy choroby Crohna - jak je rozpoznać? 

Charakterystyczne objawy choroby Crohna pochodzą głównie ze strony przewodu pokarmowego i obejmują: 

  • przewlekłe, uciążliwe i częste biegunki - czasem nawet biegunki tłuszczowe lub biegunki naglące występujące w nocy i uniemożliwiające regenerację organizmu podczas snu;
  • ostre lub przewlekłe bóle brzucha, wraz z poczuciem pełności oraz wrażeniem ciągłego wzdęcia;
  • stwardnienia brzucha wyczuwane w jego dolnej części, czasem o charakterze guzowatym;
  • stany chorobowe w okolicach odbytu (na początku mylone często z hemoroidami), a wśród nich przetoka odbytu, ropień czy szczelina odbytu - dają one oczywiście odczucia bólowe);
  • spadek masy ciała, zmęczenie, drażliwość, ogólne osłabienie organizmu (u dzieci objawem choroby Crohna może być nawet zahamowanie wzrostu). 

Oczywiście oprócz wymienionych wyżej symptomów choroby Leśniowskiego-Crohna wyróżnia się także objawy, które zostają uwidocznione dopiero w badaniach diagnostycznych, a w tym: owrzodzenie jelit, zajęcie całej grubości ścian procesem chorobowym, a także specyficzne wyniki badania histopatologicznego. Ponieważ objawy choroby Leśniowskiego-Crohna są podobne do tych, jakie obserwuje się przy wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego, oba te schorzenia trzeba rozróżnić już na wstępnym etapie diagnostyki - od tego zależy bowiem dalsze leczenie oraz dobór zaleceń do sytuacji pacjenta. 

Rozpoznanie choroby Crohna - diagnostyka i badania 

Jeśli pacjent zgłosi się do lekarza pierwszego kontaktu z wymienionymi powyżej objawami lub w zleconej rutynowo kolonoskopii uwidocznione zostanie owrzodzenie jelit, wówczas rozpoznanie choroby Crohna będzie wymagało wykonania szeregu badań

  • ileokolonoskopii, czyli endoskopowego badania jelita grubego wraz z końcowym odcinkiem jelita cienkiego;
  • pobrania wycinka zmienionego chorobowo jelita do badania histopatologicznego;
  • tomografii komputerowej, która może uwidocznić charakterystyczne dla choroby Leśniowskiego-Crohna pogrubienia ścian jelit;
  • badania radiologicznego z wykorzystaniem wlewu kontrastowego do jelita grubego;
  • badań morfologicznych, wraz z oznaczeniem CRP (wskaźnika informującego o infekcjach i procesach zapalnych przebiegających w organizmie) oraz w kierunku niedokrwistości. 

Oczywiście do rozpoznania choroby Crohna może być zastosowanych jeszcze więcej badań - tak jak wspomnieliśmy wyżej, jest to szczególnie ważne w kontekście rozróżnienia wrzodziejącego zapalenia jelit i omawianego w tekście schorzenia. 

Leczenie choroby Crohna - dostępne terapie 

Niestety nie istnieje sposób na leczenie choroby Crohna w charakterze przyczynowym, natomiast terapia przy tym schorzeniu zakłada osiągnięcie remisji oraz utrzymanie tego stanu przez jak najdłuższy czas. W tym celu stosuje się skomplikowaną farmakoterapię, na którą składają się leki immunosupresyjne, biologiczne, przeciwbiegunkowe, przeciwzapalne, przeciwbólowe, a czasem - w przypadku zainfekowania owrzodzenia jelit - antybiotyki.

Dodatkowo istotnym elementem łagodzącym dokuczliwe objawy choroby Crohna w momentach zaostrzenia choroby jest modyfikacja diety w taki sposób, by wykluczyć z niej produkty bogato resztkowe, bogate w błonnik pokarmowy - mogą one bowiem przyczyniać się do zaostrzenia biegunek oraz wzdęć. Czasem, po szczególnie ostrym epizodzie choroby, niezbędne jest wdrożenie diety specjalistycznej, uzupełnionej nutridrinkami i koktajlami o wysokiej gęstości odżywczej - ma to na celu wzmocnienie organizmu oraz uzupełnienie niedoborów.

W ostrych postaciach choroby Leśniowskiego-Crohna może dojść do zajęcia dużego fragmentu jelita luz degradacji tkanek w takim stopniu, że konieczna będzie interwencja chirurgiczna. Zmiany zachodzące wówczas w organizmie prowadzą - przykładowo - do powstania przetok, niedrożności jelit czy nawet rozwoju komórek nowotworowych, które należy zoperować. Efektem takiej operacji może być w niektórych przypadkach wyłonienie stomii, a więc sztucznego odbytu.

Ponieważ choroba Leśniowskiego-Crohna, a właściwie momenty jej zaostrzenia mogą powodować u pacjentów nie tylko dolegliwości fizyczne, ale również psychiczne (wstyd, poczucie winy, brak poczucia sprawczości i możliwości kierowania własnym życiem, zdominowanym przez chorobę), czasem niezbędne są leki poprawiające psychiczny stan pacjenta (regulujące nastrój) lub psychoterapia


Zdjęcie autora
Autor
mgr farm. Szymon Dybalski

Ukończył studia na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Od 5 lat wykonuje swój zawód mając czynny kontakt z pacjentem, przy czym od 4 lat pełni funkcję specjalisty w dziedzinie farmacji w Aptece Melissa, udzielając pacjentom merytorycznych wideoporad oraz publikując eksperckie artykuły w Strefy Wiedzy. W pracy farmaceuty najbardziej ceni sobie kontakt z pacjentem, możliwość niesienia pomocy oraz rozwiewania wątpliwości dotyczących zamienników leków, dawkowania, realizacji recept i innych nurtujących kwestii związanych z farmakoterapią. Dziedziną, w której się kształci i wciąż poszerza swoją wiedzę jest prawo farmaceutyczne. Czas poza pracą uwielbia spędzać z rodziną, a w wolnych chwilach stawia na aktywność – zazwyczaj wybiera bieganie, wspinaczkę oraz długie spacery z psem, dzięki któremu zainteresował się tematem zwierzęcej behawiorystyki.

Podobne wpisy
Zespół jelita drażliwego to jedna z najczęściej występujących dolegliwości układu pokarmowego – objawia się ona...
CZYTAJ
Praktycznie każdy słyszał choć raz w życiu nazwę: zespół jelita drażliwego. W skrócie nazywany IBS,...
CZYTAJ
Certyfikaty i wyróżnienia