Choroba lokomocyjna u dzieci – jak pomóc maluchom przetrwać podróż?

Czym jest choroba lokomocyjna?

Choroba lokomocyjna, inaczej nazywana kinetozą, to choroba, której objawy pojawiają się i nasilają podczas podróży. Jej występowanie związane jest ze sposobem odbierania przez ciało ruchu. Oczy odbierają sygnał, że znajdujemy się w ruchu (przemieszczamy się), a z kolei błędnik nie rejestruje zmian położenia ciała. W takiej sytuacji mózg musi przystosować się do sprzecznych komunikatów, jednocześnie nie wiedząc, co się dzieje. Pojawiają się wówczas charakterystyczne dla choroby lokomocyjnej objawy – często bardzo nieprzyjemne i nasilone.

Objawy choroby lokomocyjnej

Objawy choroby lokomocyjnej mogą być różne i nasilają się w różnym stopniu. Do typowych symptomów kinetozy zalicza się:

• osłabienie organizmu;
• uczucie rozbicia; 
• znużenie;
• zmęczenie; 
• brak apetytu; 
• uczucie niewygody; 
• wzmożoną senność; 
• trudności w oddychaniu; 
• ból i zawroty głowy; 
• pocenie się wraz z uderzeniami gorąca czy zimna;
• bladość;
• ślinotok;
• nudności;
• wymioty;
• letarg i odrętwienie.

Przyczyny choroby lokomocyjnej i czynniki nasilające jej objawy

Objawy choroby lokomocyjnej mogą występować w różnym stopniu i nasileniu. Jest to zależne od wielu kwestii. Dodatkowo istnieją pewne czynniki, które mogą nasilać chorobę lokomocyjną i do nich należą:

• płeć – okazuje się, że kobiety są bardziej narażone na chorobę lokomocyjną niż mężczyźni – szczególnie w okresie ciąży czy miesiączki;
• wiek – osoby młodsze są bardziej narażone na występowanie choroby lokomocyjnej – chociaż u dzieci dopóki przewożone są w pozycji półleżącej raczej nie zauważa się tendencji do występowania kinetozy;
• pochodzenie – osoby pochodzenia azjatyckiego częściej skarżą się na chorobę lokomocyjną;
• jedzenie – szczególnie pokarmy ciężkostrawne przyjmowane przed podróżą mogą nasilać objawy kinetozy;
• intensywne zapachy, np. odświeżacze powietrza w samochodzie, perfumy czy zapachy jedzenia mogą nasilać objawy choroby lokomocyjnej;
• sposób jazdy – dynamiczna, ostra, mało płynna jazda może nasilać objawy choroby;
• oglądanie bajek;
• czytanie książek;
• pokonywanie wyboistej i krętej drogi;
• brak dopływu świeżego powietrza.

Jak zmniejszyć ryzyko wystąpienia choroby lokomocyjnej u dzieci?

Niestety, nie ma jednego cudownego sposobu na przezwyciężenie choroby lokomocyjnej. Istnieją natomiast pewne kwestie i działania, które podjęte zawczasu i podczas podróży mogą zmniejszać ryzyko wystąpienia kinetozy oraz nasilenie jej objawów.

Bardzo istotne jest tutaj odpowiednie przygotowanie się do jazdy, czyli: 

• rozplanowanie podróży wraz z przerwami – tak, aby dziecko mogło odpocząć, przejść się, rozprostować nogi albo poskakać, pobiegać i odreagować podróż;
• jeżeli to możliwe, zaplanowanie podróży w nocy lub podczas drzemki dziecka – tak, aby dziecko przespało całą lub część drogi;
• spożycie lekkostrawnego posiłku przed podróżą;
• zapewnienie wypoczynku przed podróżą.

Oprócz tego należy zadbać o pewne kwestie podczas samej podróży:

• spokojna, jednostajna trasa – bez dynamicznej jazdy, bez nagłego hamowania i bez nadmiernego przyśpieszania;
• odpowiednia temperatura w samochodzie oraz dostęp do świeżego powietrza;
• zniwelowanie intensywnych zapachów w samochodzie;
• brak dodatkowych bodźców dla dziecka – szczególnie chodzi tutaj o oglądanie bajek, rysowanie, czytanie książek – te aktywności mogą nasilać objawy choroby lokomocyjnej i warto z nich w czasie podróży zrezygnować. Chociaż – przykładowo – rozmowa z dzieckiem, opowiadanie mu bajek czy różne gry i zabawy słowne mogą odciągnąć uwagę dziecka od okna i tym samym sprawić, że maluch lepiej będzie znosił podróż.

Pomocne w opanowaniu choroby lokomocyjnej może być także skupianie wzroku na jednym punkcie na horyzoncie tak, aby oczy nie rejestrowały zmieniającego się cały czas krajobrazu.

Leki na chorobę lokomocyjną

Czasem nawet najlepsze przygotowanie i rozplanowanie podróży oraz przestrzeganie powyższych zasad i reguł nie wystarcza, aby zlikwidować objawy choroby lokomocyjnej u dziecka. Wtedy można sięgnąć po produkty z apteki dostępne bez recepty. Są to preparaty zawierające w swoim składzie imbir albo dimenhydraminę.

Leki na chorobę lokomocyjną zawierające dimenhydraminę

Dimenhydramina to substancja lecznicza o działaniu antycholinergicznym, przeciwwymiotnym, przeciwhistaminowym i miejscowo znieczulającym. Jej działanie polega na: 

• hamowaniu ośrodka wymiotnego w rdzeniu przedłużonym;
• hamowaniu odruchów błędnikowych;
• zmniejszeniu napięcia mięśni gładkich;
• zmniejszeniu perystaltyki przewodu pokarmowego;
• zahamowaniu czynności ślinianek;
• osłabieniu czynności wydzielniczej żołądka.

Ze względu na takie wyżej wymienione działania, omawianą substancję wykorzystuje się w zapobieganiu chorobie lokomocyjnej oraz zapobieganiu i leczeniu nudności czy wymiotów. Przeznaczona jest do stosowania u dorosłych i dzieci powyżej 6 roku życia. Przy podaniu warto jednak pamiętać o tym, że dimenhydramina może powodować działania niepożądane – zmęczenie czy senność.

Difenhydramina zawarta jest w leku Aviomarin. Jest to lek OTC, dostępny w postaci tabletek – każda tabletka zawiera 50 mg difenhydraminy. Na rynku dostępne są również gumy do żucia zawierające difenhydraminę, także zarejestrowane jako lek.

Preparaty z imbirem działające przeciwwymiotnie

Na rynku dostępne są liczne suplementy diety zawierające wyciągi z kłącza imbiru. Preparaty te wskazane są do stosowania w przypadku objawów choroby lokomocyjnej lub w celu zapobiegania kinetozie. Zawarty w tych preparatach imbir:

• wykazuje właściwości hamujące nudności i wymioty;
• przeciwdziała uczuciu dyskomfortu podczas podróży;
• zmniejsza złe samopoczucie.

Do preparatów zawierających wyciąg z kłącza imbiru zalicza się między innymi:

• Aviomarin Natural – suplement diety w postaci tabletek, zawiera ekstrakt suchy z kłącza imbiru;
• Lokomarin – suplement diety w postaci tabletek, zawiera wyciąg z imbiru;
• Lokomnaimki – suplement diety w postaci pastylek do ssania, zawiera wyciąg z kłącza imbiru i dodatkowo wyciąg z liści mięty;
• Lokomotiv (pastylki do ssania) – suplement diety w postaci pastylek do ssania, zawierający wyciąg z kłącza imbiru.
  
  

Opaski uciskowe na chorobę lokomocyjną

Na chorobę lokomocyjną pomóc również mogą opaski przeciw mdłościom SEA-BAND. Opaski takie wykorzystują metodę zwana akupresurą – tzn. poprzez ucisk odpowiednich punktów na nadgarstkach znoszą objawy choroby lokomocyjnej (nudności). Nie powodują do tego senności i zmęczenia. Co więcej, ich działanie potwierdzają badania naukowe.

Podsumowując, choroba lokomocyjna jest schorzeniem bardzo dokuczliwym i utrudniającym normalne podróżowanie. Na rynku dostępne są liczne preparaty i produkty dostępne bez recepty, których stosowane wraz z odpowiednimi działaniami profilaktycznymi przed i w czasie jazdy mogą zmniejszyć odczuwanie nieprzyjemnych skutków podróży. Jeżeli jednak te metody nie pomagają można udać się do lekarza, który zaleci silniejsze leki dostępne na receptę.