Hirsutyzm u kobiet – przyczyny nadmiernego owłosienia i leczenie
Nadmierne owłosienie, zwłaszcza na twarzy i innych częściach ciała, które u kobiet zwykle nie są owłosione, może być powodem do niepokoju i dyskomfortu. Zjawisko to, zwane hirsutyzmem, jest problemem, który dotyka nawet 10% kobiet. Wiele z nich poszukuje skutecznych metod leczenia i usunięcia niechcianego owłosienia. Czym dokładnie jest hirsutyzm, jakie są jego przyczyny oraz jak można go leczyć – zarówno farmakologicznie, jak i za pomocą naturalnych metod?
Co to jest hirsutyzm?
Hirsutyzm to zaburzenie, które charakteryzuje się występowaniem nadmiernego owłosienia typu męskiego u kobiet. Oznacza to, że włosy rosną na twarzy, klatce piersiowej, plecach, brzuchu, a także na ramionach i nogach – w miejscach, gdzie u kobiet normalnie nie ma owłosienia lub jest ono bardzo delikatne. Włosy te są zwykle ciemniejsze i grubsze, co sprawia, że stają się one bardziej widoczne i trudniejsze do ukrycia.
Jakie są przyczyny nadmiernego owłosienia u kobiet? Zjawisko hirsutyzmu może być objawem zaburzeń hormonalnych, w szczególności nadmiaru androgenów, czyli hormonów męskich, które naturalnie występują również w organizmach kobiet, ale w mniejszych ilościach. Hirsutyzm i nadmierne owłosienie u kobiet nie jest jedynie problemem estetycznym – może wskazywać na poważniejsze problemy zdrowotne, dlatego ważne jest, aby zrozumieć jego przyczyny i podjąć odpowiednie działania diagnostyczne i terapeutyczne.
Przyczyny nadmiernego owłosienia u kobiet
Jedną z głównych przyczyn hirsutyzmu są zaburzenia hormonalne. Najczęściej dochodzi do nadprodukcji androgenów, co może być spowodowane przez różnorodne stany zdrowotne.
Przyczyny nadmiernego owłosienia u kobiet:
- Zespół policystycznych jajników (PCOS) – to najczęstsza przyczyna hirsutyzmu. Charakteryzuje się nieregularnymi cyklami menstruacyjnymi, trudnościami z zajściem w ciążę oraz licznymi torbielami na jajnikach. Kobiety z PCOS mają podwyższony poziom androgenów, co prowadzi do nadmiernego owłosienia.
- Hiperandrogenizm – nadmiar androgenów, który może wynikać z zaburzeń nadnerczy lub jajników. W niektórych przypadkach jest to efekt wrodzonych problemów, jak np. wrodzony przerost nadnerczy, w innych – wynik chorób hormonalnych.
- Zespół Cushinga – to stan, w którym organizm produkuje zbyt dużo kortyzolu, hormonu nadnerczy. Jednym z objawów może być hirsutyzm.
- Guzy jajników lub nadnerczy – niektóre nowotwory mogą powodować nadprodukcję androgenów, co może powodować nadmierne owłosienie u kobiet.
- Stosowanie niektórych leków – pewne leki, takie jak sterydy anaboliczne, mogą prowadzić do podwyższenia poziomu androgenów, co z kolei wywołuje hirsutyzm.
- Predyspozycje genetyczne – w niektórych przypadkach hirsutyzm może być związany z dziedzicznością. Kobiety pochodzące z określonych grup etnicznych, takich jak kobiety śródziemnomorskie, mają naturalną tendencję do posiadania bardziej obfitego owłosienia.
Zobacz także artykuł: Najczęstsze objawy policystycznych jajników. Sposoby leczenia
Jakie badania wykonać przy hirsutyzmie?
Kiedy kobieta zauważy u siebie nadmierne owłosienie, ważne jest, aby zgłosiła się do lekarza, który oceni, czy nie mamy do czynienia z hirsutyzmem oraz jakie są jego potencjalne przyczyny. Najczęściej przeprowadza się następujące badania diagnostyczne:
- Badania hormonalne – aby ocenić poziom androgenów, kortyzolu, prolaktyny oraz hormonów tarczycy. W przypadku podwyższonych poziomów androgenów można podejrzewać zaburzenia hormonalne jako przyczynę hirsutyzmu.
- Ultrasonografia jajników – wykonywana w celu wykrycia ewentualnych torbieli na jajnikach, co mogłoby sugerować PCOS. Ultrasonografia pozwala również ocenić wielkość i strukturę jajników, co jest ważne w diagnostyce zespołu policystycznych jajników.
- Badania nadnerczy – mogą obejmować tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny, które pomagają zdiagnozować ewentualne guzy lub inne zaburzenia nadnerczy.
- Ocena ogólnego stanu zdrowia – lekarz może również zlecić badania ogólne, takie jak morfologia krwi, badania poziomu glukozy we krwi oraz badanie profilu lipidowego, aby ocenić ogólny stan zdrowia pacjentki.
Po dokładnej diagnostyce lekarz jest w stanie określić, jakie leczenie hirsutyzmu będzie najbardziej skuteczne w danym przypadku.
Leczenie hirsutyzmu – metody farmakologiczne i naturalne
Leczenie hirsutyzmu zależy od jego przyczyny. Najczęściej stosuje się podejście farmakologiczne, ale istnieją również naturalne metody, które mogą pomóc w zmniejszeniu nadmiernego owłosienia.
Farmakologiczne leczenie hirsutyzmu
- Antykoncepcja hormonalna – tabletki antykoncepcyjne zawierające estrogeny i progesteron mogą pomóc w regulacji poziomu androgenów. Działają one poprzez hamowanie produkcji hormonów męskich w jajnikach, co prowadzi do zmniejszenia owłosienia.
- Leki antyandrogenne – takie jak spironolakton czy flutamid, które blokują działanie androgenów na mieszki włosowe, co spowalnia wzrost włosów.
- Metformina – lek stosowany w leczeniu cukrzycy typu 2, ale również skuteczny u pacjentek z PCOS, ponieważ pomaga obniżyć poziom insuliny i androgenów.
- Eflornityna – krem stosowany miejscowo, który spowalnia wzrost włosów na twarzy poprzez hamowanie działania enzymu odpowiedzialnego za ich wzrost.
Sprawdź także wpis: Mio-inozytol – nowe możliwości w leczeniu Zespołu Policystycznych Jajników
Naturalne metody leczenia hirsutyzmu
Niektóre kobiety preferują naturalne metody leczenia hirsutyzmu. Choć nie zawsze są one tak skuteczne jak leczenie farmakologiczne, mogą pomóc w łagodzeniu objawów.
- Dieta i styl życia – zmniejszenie masy ciała i wprowadzenie zdrowej diety, bogatej w produkty o niskim indeksie glikemicznym, może pomóc w regulacji poziomu insuliny i androgenów, zwłaszcza u kobiet z PCOS.
- Zioła antyandrogenne – niektóre zioła, takie jak mięta pieprzowa, palma sabalowa czy korzeń lukrecji, mają właściwości antyandrogenne i mogą wspierać naturalne regulowanie poziomu hormonów.
- Akupunktura – choć nie ma jednoznacznych dowodów na skuteczność akupunktury w leczeniu hirsutyzmu, niektóre kobiety zgłaszają poprawę po jej zastosowaniu.
Alternatywną metodą są także zabiegi na nadmierne owłosienie. Warto jednak pamiętać, że nie usuwają one źródła problemu, a jedynie ograniczają objawy.
Jakie zabiegi kosmetyczne pomagają w walce z hirsutyzmem?
Oprócz leczenia farmakologicznego i naturalnych metod, wiele kobiet decyduje się na kosmetyczne zabiegi na nadmierne owłosienie, które pomagają usunąć niechciane włoski. W zależności od rodzaju włosów oraz wrażliwości skóry, dostępne są różne opcje:
- Depilacja laserowa – jedna z najskuteczniejszych metod usuwania owłosienia. Laser niszczy mieszki włosowe, co prowadzi do długotrwałego lub nawet trwałego usunięcia włosów. Najlepiej sprawdza się w przypadku ciemnych włosów i jasnej skóry.
- Elektroliza – polega na wprowadzeniu cienkiej igły do mieszka włosowego i zniszczeniu go za pomocą prądu. Jest to metoda trwała, ale czasochłonna, ponieważ każda cebulka musi być traktowana oddzielnie.
- Woskowanie i depilacja chemiczna – metody te są skuteczne, ale dają krótkotrwałe efekty. Wymagają regularnego powtarzania, co może być uciążliwe dla niektórych kobiet.
- Golenie i depilatory mechaniczne – proste metody usuwania owłosienia, które można stosować w domu, jednak ich efekty są krótkotrwałe, a włosy mogą odrastać szybciej.
- Zabiegi IPL – intensywne światło pulsacyjne to alternatywa dla laseroterapii. IPL działa podobnie jak laser, ale może być mniej skuteczne w przypadku bardzo ciemnych włosów.
Podsumowując, hirsutyzm jest złożonym problemem, który wymaga holistycznego podejścia – od diagnostyki i leczenia farmakologicznego, po metody naturalne i kosmetyczne. Ważne jest, aby każda kobieta znalazła metodę, która będzie dla niej najbardziej odpowiednia, zarówno pod względem skuteczności, jak i komfortu.
Źródła:
- dr n. med. Góralska M, dr n. med. Ambroziak U., prof. dr hab. n. med. Bednarczuk T., Hirsutyzm, zespół hiperandrogenizacji, https://www.mp.pl/pacjent/endokrynologia/choroby/168996,hirsutyzm-zespol-hiperandrogenizacji [dostęp 02.10.2024]
- Blume-Peytavi U., Hahn S. Medical treatment of hirsutism.. „Dermatologic therapy”. 5 (21). s. 329–39
- Mikiel D., Olszewska B. i wsp., Zasady postępowania z pacjentkami z hirsutyzmem z punktu widzenia dermatologa, Przegl Dermatol 2020, 107, s. 424-440
mgr farm. Szymon Dybalski
Ukończył studia na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Od 5 lat wykonuje swój zawód mając czynny kontakt z pacjentem, przy czym od 4 lat pełni funkcję specjalisty w dziedzinie farmacji w Aptece Melissa, udzielając pacjentom merytorycznych wideoporad oraz publikując eksperckie artykuły w Strefy Wiedzy. W pracy farmaceuty najbardziej ceni sobie kontakt z pacjentem, możliwość niesienia pomocy oraz rozwiewania wątpliwości dotyczących zamienników leków, dawkowania, realizacji recept i innych nurtujących kwestii związanych z farmakoterapią. Dziedziną, w której się kształci i wciąż poszerza swoją wiedzę jest prawo farmaceutyczne. Czas poza pracą uwielbia spędzać z rodziną, a w wolnych chwilach stawia na aktywność – zazwyczaj wybiera bieganie, wspinaczkę oraz długie spacery z psem, dzięki któremu zainteresował się tematem zwierzęcej behawiorystyki.
Powiązane kategorie produktowe