Najlepsze sposoby na zmęczone oczy

Budowa oka

Oko jest narządem złożonym. Składa się z wielu elementów i struktur, które z jednej strony odpowiadają za jego funkcje (czyli odbieranie i przetwarzanie bodźców), a z drugiej strony chronią oko przed czynnikami zewnętrznymi. I tak, oko składa się z:

• gałki ocznej, która odbiera bodźce wzrokowe;
• dróg wzrokowych, które przewodzą bodźce wzrokowe;
• ośrodków wzroku w korze mózgu, gdzie docierające bodźce wzrokowe są przetwarzane.

Gałka oczna z kolei składa się z wielu warstw:

• zewnętrznej – czyli rogówki i twardówki. Rogówka to przednia przezroczysta warstwa gałki ocznej, pełniąca funkcję ochronną. Dodatkowo działa ona jak soczewka i warunkuje prawidłowe widzenie. Z kolei twardówka to sztywna, nieprzezroczysta warstwa nadająca kształt gałce ocznej i chroniąca wewnętrzne struktury oka;
• środkowej – czyli tęczówki (odpowiadającej za kolor oczu), ciała rzęskowego (uczestniczy w akomodacji i produkuje ciecz wodnista oka) i naczyniówki, która odpowiada za natlenienie i odżywienie siatkówki;
• wewnętrznej – siatkówki, umożliwiającej odbiór wrażeń wzrokowych.

Oko i struktury je budujące są bardzo delikatne i wrażliwe, dlatego też są w odpowiedni sposób chronione za pomocą aparatu ochronnego oka, w skład którego wchodzi:

• oczodół, który chroni oko przed urazami mechanicznymi;
• powieki i rzęsy, chronią oko przed urazami, zanieczyszczeniami, nadmiarem światła. Dodatkowo biorą udział w nawilżeniu oka; 
• Spojówka, która chroni głębsze warstwy oka, odżywia rogówkę, produkuje śluz i amortyzuje poruszanie się gałki ocznej; · narząd łzowy – produkuje film łzowy, niezbędny do prawidłowego funkcjonowania gałki ocznej.

Oko wypełniając codziennie swoją funkcję narażone jest na wiele różnych, niekorzystnych czynników, które sprawiają, że staje się ono zmęczone, a co za tym idzie - nie spełnia w pełni swoich funkcji i utrudnia normalne, prawidłowe funkcjonowanie pacjentowi oraz obniża komfort życia.

Objawy zmęczonych oczu (łzawienie oczu, pieczenie i inne)

Wiele czynników zewnętrznych, nasz tryb życia, ale także niedobory witamin i składników mineralnych, stosowanie niektórych leków i brak prawidłowej higieny oka - to wszystko sprawia, że oczy podczas codziennego funkcjonowania mogą być zmęczone. Wówczas pojawiają się objawy, które powinny skłonić nas do odpowiedniego postępowania. Do objawów zmęczonych oczu zalicza się:

• swędzenie i pieczenie oczu;
• uczucie suchości i piasku pod powiekami;
• zaczerwienienie oczu;
• problemy z wyraźnym widzeniem;
• nadwrażliwość na światło;
• łzawienie oczu;
• ból oczu;
• bóle głowy.

Przyczyny zmęczenia oczu (wady wzroku, nieodpowiednia korekcja, tryb życia)

Wyżej wymienione objawy zmęczonych oczu mogą pojawiać się z różnych przyczyn w szczególności:

• z powodu alergii; 
• z powodu różnych chorób (zapalenie spojówek, tęczówki, rogówki, zespół suchego oka, zaburzenia ciśnienia wewnątrzgałkowego) – w tym chorób oczu i źle dobranych okularów;
• z powodu naszego trybu życia, uwzględniającego długotrwałą praca przy komputerze, przebywanie przez długi czas w pomieszczeniach ze sztucznym i intensywnym oświetleniem, pracę przy słabym oświetleniu, pracę w pomieszczeniach z klimatyzacją lub nadmiernym ogrzewaniem; 
• z powodu niedoborów składników mineralnych i witamin – w szczególności z niedoboru witaminy A, E, C;
• z powodu niekorzystnego działania promieni UV; 
• z powodu zanieczyszczenia powietrza.

Te wszystkie czynniki, razem lub osobno, mogą podrażniać oko i sprawiać, że staje się ono zmęczone. Wtedy trzeba odpowiednio zareagować – i w takim przypadku ważne są dwa aspekty działania. Po pierwsze profilaktyka, która ma za zadanie zapobiegać występowaniu nieprzyjemnych i niekomfortowych objawów ze strony oczu a po drugie właściwe postępowanie i stosowanie odpowiednich preparatów, które w momencie podrażnienia mogą pomóc oczom.

Profilaktyka zmęczenia oczu

Aby nasze oczy prawidłowo funkcjonowały i służyły nam przez całe życie warto a nawet należy o nie zadbać. W jaki sposób? Przede wszystkim warto:

• zadbać o prawidłową dietę. Trzeba pilnować, aby w naszej codziennej diecie znalazły się produkty bogate w składniki warunkujące prawidłowe widzenie. Do takich składników zalicza się między innymi witaminę A, C, E, witaminy z grupy B, cynk, miedz, selen nienasycone kwasy tłuszczowe, beta-karoten, luteina i zeaksantyna. W przypadku niedoborów takich składników w diecie warto sięgnąć po suplementy diety, uzupełniające te niedobory i tym samym wspomagające wzrok;
• kontrolować wzrok podczas regularnych wizyt kontrolnych u lekarza okulisty;
• używać/stosować odpowiednio dobrane przez lekarza okulary lub szkła kontaktowe;
• chronić oczy przed szkodliwym promieniowaniem UV poprzez regularne i systematyczne noszenie okularów przeciwsłonecznych wyposażonych w filtry UVA i UVB;
• zwracać uwagę na prawidłowe oświetlenie - tak, aby nie było ono za mocne ani za słabe;
• zadbać o prawidłową higienę pracy przy komputerze. Tu szczególnie istotne jest odpowiednie ustawienie monitora, właściwe natężenie światła, brak jakichkolwiek odbić, robienie regularnych przerw podczas pracy przy komputerze;
• zadbać o prawidłową higienę snu – tak, aby wzrok i oczy odpoczęły po całym dniu pracy; 
• dbać o wzrok podczas czytania – używać odpowiedniego/właściwego oświetlenia i robić przerwy w czytaniu;
• dbać o nawilżenie oczu – zarówno „od wewnątrz” poprzez picie dużych ilości wody w ciągu dnia a także „od zewnątrz”, poprzez stosowanie kropli nawilżających.

Zespół suchego oka – najczęstszy powód zmęczonych oczu

Najczęstszą przyczyną objawów związanych ze zmęczonymi oczami jest zespół suchego oka. To złożona choroba powierzchni oka, która związana jest z zaburzeniem składu filmu łzowego. Schorzenie to dotyczy nawet 75% populacji. Szczególnie narażone na tę dolegliwość są pewne grupy osób, przykładowo - chorzy na cukrzycę, choroby reumatyczne, jaskrę, stosujący różne leki a także osoby, które długo czytają, pracują przy komputerze, przebywają w nadmiernie ogrzewanych lub klimatyzowanych pomieszczeniach czy nie dbają o prawidłową higienę oczu.

Zespół suchego oka, pisząc ogólnie powstaje w wyniku zaburzenia składu filmu łzowego, a dokładniej można wyróżnić dwie przyczyny: niedobór warstwy wodnej filmu łzowego oraz nadmierne parowanie łez. To prowadzi do wystąpienia charakterystycznych i przy tym bardzo uciążliwych objawów.

Zespół suchego oka - objawy

Objawy zespołu suchego oka to:

• swędzenie i pieczenie;
• podrażnienie oka;
• uczucie suchości i piasku pod powiekami; · uczucie ciała obcego w oku;
• gęsta wydzielina;
• łzawienie;
• nadwrażliwość na światło;
• ból podczas poruszania powiek.

Początkowo objawy zespołu suchego oka nie wpływają na ostrość widzenia. Niestety z czasem może dochodzić do: niewyraźnego widzenia, widzenia tak zwanej aureoli wokół źródeł światła, nadkażeń czy nawet owrzodzeń rogówki.

Wyróżnia się czynniki, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia zespołu suchego oka i należą do nich:

• wiek – schorzenie to częściej występuje u osób powyżej 50 r.ż.;
• płeć – zespół suchego oka częściej dotyka kobiet; 
• czynniki środowiskowe w miejscu pracy – długi czas pracy przy komputerze, słabe oświetlenie, suche powietrze, zanieczyszczone i zapylone powietrze;
• operacje okulistyczne;
• choroby - w szczególności cukrzyca, choroby tarczycy, choroby skóry, choroby nowotworowe;
• stosowanie leków, a w tym: hormonalnej terapii zastępczej, leków moczopędnych, leków przeciwhistaminowych, leków przeciwdepresyjnych, leków przeciwpadaczkowych, środków antykoncepcyjnych, izotretynoiny, leków ocznych zawierających konserwanty takie jak chlorek benzalkoniowy i innych.

Leczenie zespołu suchego oka

Leczenie zespołu suchego oka rozpoczyna się od stosowania preparatów znanych jako „sztuczne łzy”. Są to takie preparaty, jak: Hialeye, HyloCare, Hyal-drop. Oprócz stosowania kropli nawilżających ważna jest higiena powiek za pomocą odpowiednich chusteczek. Nieodłącznym elementem leczenia zespołu suchego oka jest modyfikacja stylu życia (o tym więcej powyżej) a także, jeżeli jest to konieczne, stosowanie leków na receptę, zleconych przez lekarza.

Jak prawidłowo zakraplać oczy i stosować leki okulistyczne?

Aby leki stosowane do oczu były skuteczne, powinny być aplikowane zgodnie z pewnymi zasadami i o tych zasadach, jak i o pewnych kwestiach należy pamiętać:

• leki oczne dostępne są w opakowaniach jednodawkowych i wielodawkowych. Leki jednodawkowe w tzw. minimsach przeznaczone są do jednorazowego użycia, a ewentualna pozostałość po podaniu leku nie nadaje się do powtórnego użycia. Leki w opakowaniach wielodawkowych, zawierają - jak sama nazwa wskazuje - wiele dawek do stosowania przez dłuższy czas, ale te leki powinny być stosowane tylko przez jedną osobę;
• należy pamiętać, że leki mają ściśle określony przez producenta termin użycia po pierwszym otwarciu. Zawsze jest on zaznaczony na opakowaniu i ulotce dołączonej do opakowania i tego czasu należy bezwzględnie przestrzegać;
• leki oczne powinny być przechowywane w warunkach określonych przez producenta;
• leki do oczu powinny być podawane w określony sposób. Krople do oczu powinny mieć temperaturę pokojową – czyli przed podaniem należy je trochę ogrzać poprzez trzymanie buteleczki w dłoniach;
• jeżeli do oka należy podać lek w postaci zawiesiny to przed jego zastosowaniem należy wstrząsnąć buteleczką; 
• krople do oczu należy podawać do worka spojówkowego - nie na powierzchnię oka. Nie wolno dotykać zakraplaczem powierzchni oka lub powiek. Jednorazowo należy podać tylko 1 kroplę leku;
• po podaniu kropli należy zamknąć powiekę i jednocześnie uciskać woreczek łzowy przez kilkadziesiąt sekund. Jeżeli stosuje się kilka leków do oczu to należy pomiędzy zakropleniem poszczególnych leków zachować odstęp 5-15 minut;
• prawidłowe stosowanie leków ocznych jest gwarancją skuteczności i bezpieczeństwa stosowania leków. Zawsze należy tych zasad przestrzegać.

Podsumowując, zmęczone oczy to znak dzisiejszych czasów, ze względu na tempo życia, rodzaj pracy i powszechne zanieczyszczenie środowiska. Objawy zmęczonych oczu są bardzo dokuczliwe i utrudniające funkcjonowanie, dlatego też warto zmodyfikować tryb życia aby zapobiegać wystąpieniu tych objawów, a w momencie już ich wystąpienia warto sięgnąć po produkty z aptecznej pułki i je prawidłowo stosować.