Niacyna. Jakie funkcje pełni w organizmie?

Czym jest niacyna?

Niacyna zwana jest również witaminą B3 lub PP. Rozpuszcza się ona w wodzie. W jej skład wchodzą dwa enzymy – NADP oraz NAD. Są one niezbędnym elementem wielu procesów metabolicznych, w tym przemiany tłuszczu, białka czy węglowodanów. Niedobory tej substancji mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak np. pelagra.

Nadmiar niacyny jest wydalany wraz z moczem, jednak nie należy jej przedawkowywać. Z pożywienia rzadko kiedy dostarcza się zbyt wiele tej witaminy. Najczęściej takie problemy pojawiają się w związku z nieodpowiednią suplementacją na własną rękę. Długotrwałe spożycie zbyt dużych ilości niacyny może doprowadzić do zwiększenia ryzyka zachorowania na cukrzycę czy uszkodzenia wątroby.

Niacyna jest powszechnie wykorzystywana również do tworzenia niektórych kosmetyków. Są one stosowane m.in. do pielęgnowanie skóry osób borykających się z różnymi dermatozami. Sprawdza się także w przypadku walki z wypadaniem włosów. Witamina PP może też poprawiać kondycję włosów i paznokci.

Jaką funkcje pełni witamina PP w organizmie?

Niacyna pozwala na wspieranie pracy układu nerwowego oraz mózgu. Jest ona ważnym elementem procesu syntezy i rozkładu aminokwasów, kwasów tłuszczowych czy węglowodanów. Wśród innych funkcji tego składnika można wyróżnić:

• tworzenie erytrocytów,
• syntezowanie insuliny, kortyzolu, tyroksyny i hormonów płciowych,
• regulowanie poziomu cholesterolu,
• regulowanie ekspresji genów,
• regulowanie poziomu cukrów we krwi,
• rozszerzanie naczyń krwionośnych,
• podtrzymywanie homeostazy jonów wapnia Ca2,
• modulowanie przekazywania sygnałów między synapsami.

Niektóre badania wskazują również na udział niacyny w zwalczaniu wolnych rodników oraz radzenie sobie ze stresem oksydacyjnym. Wskazuje się, że witamina PP może chronić błony komórkowe przed reaktywnymi formami tlenu.

Zalecane spożycie niacyny

Aby niacyna mogła pełnić swoje funkcje, konieczne jest dostarczanie jej organizmowi w odpowiednich ilościach. W przypadku dzieci w wieku od 1 do 3 lat wynoszą one 6 mg na dobę. Dorośli mężczyźni powinni przyjmować 16 mg/dobę, a kobiety – 14 mg/dobę. Zapotrzebowanie wzrasta w trakcie ciąży oraz karmienia piersią.

Na szczęście niacyna występuje w wielu składnikach odżywczych. Pojawia się ona m.in. w produktach pochodzenia zwierzęcego, ale można ją znaleźć także w warzywach czy orzechach. Najwięcej niacyny występuje w:

• wątrobie,
• drobiu,
• wołowinie,
• rybach (pstrąg, makrela, łosoś, dorsz, mintaj, tuńczyk),
• mleku,
• drożdżach,
• orzechach, 
• fasoli,
• warzywach liściastych (pietruszka, szpinak, szczaw), 
• tofu.

Witamina B3 może być również syntezowana przez organizm, jednak potrzebne są do tego związki dostarczane z dietą. Z tego powodu należy zadbać, by Twój sposób żywienia obejmował wspomniane produkty.

Skutki niedoboru witaminy B3

Zazwyczaj skutkiem niedoboru niacyny jest pelagra. Istnieją jednak również inne dolegliwości związane ze zbyt niską podażą tego składnika. Mowa tu m.in. o bezsenności, zapaleniach skóry, ogólnym osłabieniu, problemach z pamięcią czy otępieniu. Dłuższe niedobory witaminy PP mogą doprowadzić do spowolnienia metabolizmu, obniżenia koncentracji i samopoczucia, wystąpienia stanów lękowych czy chorób układu nerwowego.

Z tego powodu warto pilnować ilości spożywanej niacyny w trakcie dnia. W niektórych przypadkach konieczne okazuje się jej suplementowanie. Jest to jednak wskazane jedynie w określonych sytuacjach, po konsultacji z lekarzem. Samodzielne suplementowanie niacyny może bowiem doprowadzić do poważnych problemów zdrowotnych wynikających z jej nadmiaru.