Odmrożenie - pierwsza pomoc

Stopnie odmrożenia

• I stopień odmrożenia charakteryzuje się początkowo czerwonym zabarwieniem skóry, następnie sino - fioletowym, aż do momentu, kiedy skóra staje się blada. Tym zmianom towarzyszy silny ból, swędzenie, pieczenie i obrzęk skóry. Po ogrzaniu objawy stopniowo ustępują samoistnie.

• II stopień odmrożenia – uszkodzone zostają wszystkie warstwy skóry i pojawiają się pęcherze z płynem surowiczym. Nadal jest czucie w skórze.

• III stopień odmrożenia – następuje martwica powierzchowna skóry i uszkodzeniu ulegają zakończenia nerwowe, skutkiem czego traci się czucie w odmrożonym miejscu. Pojawiają się pęcherze oraz silny obrzęk. Jeżeli odpowiednio zadba się o uszkodzone tkanki i nie dochodzi do zakażenia, martwe części oddzielają się samoistnie od zdrowych. Niestety mogą pozostawić blizny.

• IV stopień odmrożenia – następują nieodwracalne zmiany tkanek i brak czucia. Martwica sięga głęboko, niekiedy do kości.

Na szczęście, w Polsce najczęściej zdarzają się odmrożenia I stopnia, choć niekiedy trudno jest ocenić, czy jest to powierzchowne wychłodzenie czy już odmrożenie. Można się tego dowiedzieć w ciepłym pomieszczeniu – przy powierzchownym wychłodzeniu, skóra po ogrzaniu staje się bolesna i piekąca, pojawia się swędzenie, natomiast odmrożona tkanka nawet po ogrzaniu pozostaje niebolesna.

Jak można pomóc w przypadku odmrożenia? 

Oto podstawowe czynności pierwszej pomocy w przypadku – najczęściej zdarzającego się - odmrożenia kończyn…

• Rozpiąć odzież i zdjąć buty. Ucisk ogranicza przepływ krwi i utrudnia ogrzanie wychłodzonego miejsca. Początkowym objawem jest zaczerwienienie, swędzenie i uczucie „rozpierania” w skórze.

• Poruszać samodzielnie wychłodzoną kończyną (z zastrzeżeniem, że jedynie w sytuacji, kiedy problem dotyczy niewielkiego obszaru i nie ma wychłodzenia całego ciała).

• Nie wolno wykonywać ruchów biernych! O ile można samodzielnie, siłą własnych mięśni, poruszyć wychłodzona częścią ciała, o tyle niedopuszczalna jest sytuacja użycia siły zewnętrznej, żeby ruszyć, np. odmrożoną stopą czy dłonią.

• W przypadku wychłodzenia należy zapewnić dodatkowe okrycie.

• Podaje się do picia słodki, ciepły płyn w małych porcjach.

• Jeżeli na skórze są pęcherze – osłania się je jałowym opatrunkiem.

• Nie naciska się i nie przekłuwa pęcherzy.

• Nie ogrzewa się miejsc głęboko odmrożonych.

• Nie podaje się alkoholu „na rozgrzewkę” – przyspiesza wychłodzenie i tak już wyziębionego organizmu.

• Nie naciera się śniegiem uszkodzonego miejsca! Oczywiście taka czynność również bardziej chłodzi niż rozgrzewa.

• Nie wolno palić! Nikotyna zwęża naczynia krwionośne i utrudnia leczenie odmrożenia.

• Trzeba wezwać pogotowie – w poważnych przypadkach samodzielnie nie należy nic robić, pozostaje zaczekać na fachową pomoc.

Zapobieganie odmrożeniu

Odmrożenie potrafi spowodować prawdziwe spustoszenie w naszym organizmie, a leczenie jest trudne i często długotrwałe. Pamiętajmy o kilku prostych zasadach, które pomagają uchronić się przed przemarznięciem.

• Dostosowana do warunków odzież - przeciwwiatrowa, ciepła i szczelna. Konieczna jest czapka – ponad 30% naszego ciepła organizm traci przez głowę.

• Ubranie „na cebulkę” – kilka warstw cieńszej odzieży chroni znacznie lepiej niż jeden gruby sweter.

• Kremy dostosowane do warunków zimowych – zawierające dużo tłuszczu, co chroni przed zimnem.

• Spożycie ciepłych płynów przed wyjściem – dla rozrzedzenia krwi i sprawniejszego je krążenia.

• Zero alkoholu! Daje on tylko pozorne uczucie ciepła, a w rzeczywistości przez alkohol traci się je znacznie szybciej.

• Unikanie leków przeciwdepresyjnych, uspokajających oraz głodu i zmęczenia, które przyspieszają wychłodzenie organizmu.