x
Najpopularniejsze frazy
Polecane produkty
Brak produktów dla wpisanej frazy
Dostawa za 0 zł na wybrane zestawy marek Panawit, Panaceris, Nature Pharm Sprawdź! 👆
2025-01-17
Dolegliwości i choroby

Ospa wietrzna - objawy i leczenie

Ospa wietrzna to jedna z najbardziej znanych chorób zakaźnych wieku dziecięcego, choć może występować również u dorosłych. Wywołuje ją wirus Varicella Zoster Virus (VZV), który należy do grupy herpeswirusów. Choroba ta charakteryzuje się wysoką zaraźliwością, łagodnym przebiegiem u dzieci oraz możliwością wystąpienia poważnych powikłań, zwłaszcza u osób dorosłych i z obniżoną odpornością. Poniżej przyjrzymy się objawom, różnicom w przebiegu u dzieci i dorosłych, a także potencjalnym powikłaniom.

 Ospa wietrzna
Spis treści

Ospa wietrzna – objawy

Ospa wietrzna jest jedną z najczęściej występujących chorób zakaźnych na świecie. Jej częstość występowania zależy od stopnia zaszczepienia populacji, sezonowości oraz ogólnych warunków epidemiologicznych w danym regionie.


Pierwsze objawy ospy wietrznej pojawiają się zwykle po okresie inkubacji wynoszącym od 10 do 21 dni. W początkowej fazie choroba może przypominać przeziębienie lub grypę.


Ospa wietrzna - objawy początkowe:

  • podwyższoną temperaturę ciała,
  • osłabienie i złe samopoczucie,
  • bóle mięśni i głowy,
  • brak apetytu.

Wraz z rozwojem choroby pojawia się charakterystyczna wysypka, która początkowo występuje w postaci niewielkich czerwonych plamek. Z czasem przekształcają się one w grudki, pęcherzyki wypełnione przezroczystym płynem, a następnie strupki. To główna cecha, po której rozpoznawana jest ospa. Krosty mogą wywoływać świąd, który można złagodzić specjalnymi preparatami.


Wysypka może występować na całym ciele, choć najczęściej pojawia się na tułowiu, twarzy, skórze głowy oraz w jamie ustnej. Swędzenie to jeden z najbardziej uciążliwych objawów ospy wietrznej, który może prowadzić do rozdrapywania zmian skórnych i ryzyka infekcji bakteryjnych.

Objawy ospy wietrznej

Ospa wietrzna daje objawy, które zmieniają się wraz ze stopniem rozwoju choroby.


Fazy wysypki


Ospa wietrzna charakteryzuje się specyficznym przebiegiem wysypki:

  • Plamki – małe, czerwone zmiany na skórze, pojawiające się nagle.
  • Grudki – wypukłe, twarde guzki, które zastępują plamki.
  • Pęcherzyki – wypełnione płynem zmiany, które łatwo pękają.
  • Strupki – końcowa faza gojenia zmian skórnych.

Wysypka ma charakter polimorficzny, co oznacza, że różne stadia zmian mogą występować jednocześnie na skórze. Aby sprawdzić jak wygląda, wystarczy wpisać w wyszukiwarkę internetową hasło: ospa zdjęcia lub ospa dzień po dniu zdjęcia.


Objawy dodatkowe


Oprócz wysypki, pacjenci mogą doświadczać:

  • pieczenia i bólu w okolicach zmian skórnych,
  • gorączki o umiarkowanym nasileniu,
  • uczucia zmęczenia i osłabienia.

U dzieci przebieg choroby jest zwykle łagodniejszy, natomiast u dorosłych objawy mogą być bardziej nasilone.

Ospa wietrzna u dzieci i dorosłych – podobieństwa i różnice

Ospa wietrzna u dzieci


Dzieci są najbardziej podatne na zakażenie wirusem VZV. Choroba u nich przebiega zazwyczaj łagodnie, z umiarkowaną gorączką i wysypką. Dzięki szczepieniom ochronnym wiele dzieci unika cięższego przebiegu choroby. Kluczowe jest, aby w trakcie choroby dziecko nie rozdrapywało zmian skórnych, co minimalizuje ryzyko powstawania blizn.


Ospa wietrzna u dorosłych


Dorośli, którzy nie przechorowali ospy w dzieciństwie lub nie zostali zaszczepieni, są narażeni na znacznie cięższy przebieg choroby. U dorosłych często występuje wysoka gorączka, intensywne osłabienie oraz rozległa wysypka. Istnieje również większe ryzyko wystąpienia powikłań, takich jak zapalenie płuc, zapalenie mózgu czy wtórne zakażenia bakteryjne.


Podobieństwa


Bez względu na wiek pacjenta ospa wietrzna jest równie zaraźliwa i przenosi się drogą kropelkową oraz poprzez bezpośredni kontakt z płynem z pęcherzyków.


Różnice


Czas trwania - ospa:

  • Objawy u dzieci trwają zwykle krócej, około 7–10 dni, u dorosłych mogą się przedłużać.
  • Nasilenie objawów: U dorosłych objawy są zazwyczaj bardziej dokuczliwe.
  • Powikłania: Ryzyko powikłań jest wyższe u dorosłych oraz osób z osłabionym układem odpornościowym.

Czy istnieje sposób na łagodzenie dolegliwości, jakie daje ospa? Leczenie polega na łagodzeniu objawów, a odpowiednio wcześnie można zastosować także preparaty przeciwwirusowe.

Ospa wietrzna - leczenie

Leczenie ospy wietrznej ma na celu łagodzenie objawów i zapobieganie powikłaniom, ponieważ nie istnieje specyficzny lek eliminujący wirusa Varicella Zoster. Terapia jest głównie objawowa i skupia się na zmniejszaniu gorączki, swędzenia oraz ochronie skóry przed wtórnymi infekcjami. W niektórych przypadkach konieczne może być zastosowanie leków przeciwwirusowych.


Leczenie objawowe ospy wietrznej obejmuje:

  • Łagodzenie gorączki i bólu - zaleca się stosowanie leków przeciwgorączkowych, takich jak paracetamol. Należy unikać aspiryny, zwłaszcza u dzieci, ponieważ jej stosowanie w przebiegu infekcji wirusowych może prowadzić do zespołu Reye’a – groźnej choroby wątroby i mózgu.
  • Zmniejszanie swędzenia - stosowanie leków przeciwhistaminowych (np. w postaci syropu) łagodzi świąd skóry. Na zmiany skórne można stosować specjalne emulsje, pudry lub pianki łagodzące podrażnienia, takie jak preparaty z tlenkiem cynku.
  • Higiena skóry - regularne kąpiele w letniej wodzie z dodatkiem delikatnych środków myjących pomagają utrzymać czystość skóry i zapobiegają infekcjom. Warto unikać długiego moczenia skóry oraz stosowania agresywnych kosmetyków.
  • Ochrona przed infekcjami bakteryjnymi - należy unikać rozdrapywania zmian skórnych. U dzieci można zastosować rękawiczki ochronne na noc. W przypadku nadkażenia skóry lekarz może zalecić miejscowe stosowanie antybiotyków.

W cięższych przypadkach ospy wietrznej, zwłaszcza u dorosłych, kobiet w ciąży lub osób z osłabionym układem odpornościowym, lekarz może przepisać leki przeciwwirusowe, takie jak acyklowir. Ich zadaniem jest zahamowanie replikacji wirusa i skrócenie czasu trwania choroby. Leki te są najskuteczniejsze, gdy zostaną podane w ciągu 24–48 godzin od pojawienia się wysypki.


Leczenie ospy wietrznej wymaga cierpliwości i dbałości o higienę, by zapobiec powikłaniom. W razie wystąpienia niepokojących objawów, takich jak trudności w oddychaniu, wysoka gorączka utrzymująca się mimo leczenia czy intensywny ból, konieczna jest konsultacja z lekarzem.

Ospa wietrzna – powikłania

Choć większość przypadków ospy wietrznej przebiega łagodnie, istnieje ryzyko wystąpienia powikłań, szczególnie u osób dorosłych, kobiet w ciąży oraz pacjentów z obniżoną odpornością.


Najczęstsze powikłania

  • Wtórne zakażenia bakteryjne skóry - rozdrapywanie pęcherzyków może prowadzić do zakażenia skóry bakteriami, co wymaga antybiotykoterapii.
  • Zapalenie płuc - powikłanie to występuje głównie u dorosłych, zwłaszcza u palaczy. Objawia się dusznością, bólem w klatce piersiowej oraz nasilonym kaszlem.
  • Zapalenie mózgu i móżdżku - rzadkie, ale bardzo groźne powikłanie. Może prowadzić do zaburzeń równowagi, drgawek oraz utraty świadomości.
  • Półpasiec - wirus ospy wietrznej pozostaje w organizmie w stanie uśpienia i może aktywować się po latach, wywołując bolesne zmiany skórne w postaci półpaśca.
  • Powikłania u kobiet w ciąży - wietrzna ospa u ciężarnych może prowadzić do groźnych konsekwencji zarówno dla matki, jak i dziecka. W pierwszym trymestrze istnieje ryzyko zespołu wrodzonej ospy wietrznej, a w późniejszym okresie – przedwczesnego porodu.

Zapobieganie powikłaniom

  • Szczepienia: Najskuteczniejsza metoda zapobiegania ciężkiemu przebiegowi i powikłaniom.
  • Unikanie rozdrapywania zmian: Zmniejsza ryzyko zakażeń skóry.
  • Odpowiednia higiena: Pomaga zapobiec wtórnym zakażeniom bakteryjnym.

Szczepienia przeciwko ospie wietrznej są najskuteczniejszym sposobem zapobiegania ciężkim przypadkom choroby i powikłaniom. Szczepionkę można podać dzieciom od 9. miesiąca życia, a także osobom dorosłym, które nie przechorowały ospy.

Ospa wietrzna to choroba, którą większość osób przechodzi tylko raz w życiu, zyskując trwałą odporność. Dzięki dostępności szczepień można skutecznie zapobiec ciężkim przypadkom i groźnym powikłaniom. W przypadku wystąpienia pierwszych objawów kluczowe jest odpowiednie leczenie objawowe oraz zachowanie higieny, by zminimalizować ryzyko komplikacji.


Źródła:

  1. B. Milewska-Bobula, Ospa wietrzna, Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/chorobyzakazne/67573,ospa-wietrzna [dostęp 17.01.2025]
  2. E. Kuchar, Ospa wietrzna u dorosłych, Medycyna Praktyczna, https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-wirusowe/165511,ospa-wietrzna-u-doroslych [dostęp 17.01.2025]
Zdjęcie autora
Autor
mgr farm. Szymon Dybalski

Ukończył studia na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Od 5 lat wykonuje swój zawód mając czynny kontakt z pacjentem, przy czym od 4 lat pełni funkcję specjalisty w dziedzinie farmacji w Aptece Melissa, udzielając pacjentom merytorycznych wideoporad oraz publikując eksperckie artykuły w Strefy Wiedzy. W pracy farmaceuty najbardziej ceni sobie kontakt z pacjentem, możliwość niesienia pomocy oraz rozwiewania wątpliwości dotyczących zamienników leków, dawkowania, realizacji recept i innych nurtujących kwestii związanych z farmakoterapią. Dziedziną, w której się kształci i wciąż poszerza swoją wiedzę jest prawo farmaceutyczne. Czas poza pracą uwielbia spędzać z rodziną, a w wolnych chwilach stawia na aktywność – zazwyczaj wybiera bieganie, wspinaczkę oraz długie spacery z psem, dzięki któremu zainteresował się tematem zwierzęcej behawiorystyki.

Powiązane kategorie produktowe

Podobne wpisy
Wiosna to okres w którym zachorowalność na „wiatrówkę” jest największa. Przyczyną choroby jest wirus VZV,...
CZYTAJ
Różyczka to jedna z chorób zakaźnych wieku dziecięcego, która objawia się charakterystyczną wysypką oraz symptomami...
CZYTAJ
Chociaż szczepienia na odrę pozwoliły na uniknięcie epidemii tej choroby, obecnie pojawia się coraz więcej...
CZYTAJ
Certyfikaty i wyróżnienia