Pleśniawki w jamie ustnej - przyczyny i sposoby leczenia
Pleśniawki to dolegliwość jamy ustnej, która, choć dotyczy głównie najmłodszych dzieci, może dotknąć może każdego, niezależnie od wieku. Ten niegroźnie wyglądający białawy nalot na języku, podniebieniu, dziąsłach lub wewnętrznej części policzków może powodować dyskomfort podczas jedzenia czy picia oraz być przyczyną bólu i rozdrażnienia. Nieprawidłowo leczone pleśniawki mają tendencję do powracania, dlatego tak ważna jest szybka diagnoza, odpowiedni plan leczenia i prawidłowa profilaktyka.
Czym są pleśniawki
Pleśniawki to charakteryzująca się białymi plamkami infekcja grzybicza jamy ustnej spowodowana nadmiernym rozwojem grzybów Candida, zwłaszcza Candida albicans. Pleśniawki w jamie ustnej są powszechne, zwłaszcza u niemowląt, ale na ich pojawienie się w jamie ustnej narażone są także osoby dorosłych z osłabionym układem odpornościowym, cukrzycą, noszące protezy dentystyczne, kobiety w ciąży lub osoby przyjmujące antybiotyki. Pleśniawki u niemowlaka są najczęściej skutkiem zakażenia drożdżakowego podczas porodu, ale pleśniawki u dzieci mogą być także wynikiem obniżonej odporności lub antybiotykoterapii, która zaburza naturalną równowagę bakterii w organizmie, co może sprzyjać rozwojowi grzybów.
Pleśniawki – objawy, jak wyglądają?
Objawy pleśniawek mogą się różnić w zależności od stopnia zaawansowania infekcji oraz miejsca, w którym się rozwijają. Typowe objawy pleśniawek to białe plamy lub nalot, grudki, ból i pieczenie, nieprzyjemny smak i suchość w jamie ustnej oraz trudności w przełykaniu. Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów pleśniawek jest obecność białych plam, grudek, nalotu. Zmiany te występują najczęściej na języku, podniebieniu, wewnętrznej stronie policzków, dziąsłach oraz w gardle. Pleśniawki mogą powodować dyskomfort, ból oraz uczucie pieczenia w jamie ustnej, które mogą się nasilać szczególnie podczas jedzenia lub picia. Grzyby Candida mogą wpływać na śluzówkę jamy ustnej, prowadząc do uczucia suchości oraz powodując nieprzyjemny smak w ustach. Gdy infekcja obejmuje obszary gardła, odczuwać można także trudności w połykaniu.
Pleśniawki a afty – jak je rozróżnić?
Pleśniawki i afty to zmiany w obrębie śluzówki jamy ustnej, które, choć różnią się wyglądem i etiologią, często bywają mylone. Pleśniawki są zazwyczaj spowodowane infekcją grzybiczą, podczas gdy afty to bolesne owrzodzenia wywołane najczęściej urazem mechanicznym. Pleśniawki charakteryzują się białymi plamami i grudkami, a afty to bolesne owrzodzenia o charakterystycznym czerwonym obramowaniu. Pleśniawki mogą powodować ból, pieczenie i trudności w połykaniu, podczas gdy afty są bardziej związane z miejscowym bólem i dyskomfortem.
Pleśniawki a afty:
Pleśniawki (kandydoza jamy ustnej) | Afty (owrzodzenia jamy ustnej) | |
Przyczyny | Wywołane są zazwyczaj nadmiernym rozwojem grzyba Candida, zwłaszcza Candida albicans. Pleśniawki mogą być zaraźliwe - grzyb Candida albicans może przenosić się między ludźmi w wyniku bezpośredniego kontaktu. | Przyczyny afty mogą być różnorodne, w tym urazy mechaniczne, stres, alergie, osłabiony układ odpornościowy. |
Objawy | Białe plamy lub nalot na języku, podniebieniu, wewnętrznej stronie policzków, dziąsłach. Grudki lub strzępki w jamie ustnej. Ból, pieczenie, suchość jamy ustnej. Nieprzyjemny smak. Trudności w połykaniu. | Małe, bolesne wrzodziejące zmiany w jamie ustnej. Czerwone obramowanie, białe lub szare dno. Mogą występować na wewnętrznej stronie policzków, wargach, podniebieniu czy języku. Przeważnie pojedyncze, ale mogą występować w grupach. |
W przypadku wątpliwości co do diagnozy lub utrzymujących się objawów zaleca się konsultację medyczną z lekarzem internistą lub stomatologiem, którzy zlecą odpowiednie leczenie.
Pleśniawki w ustach – na języku, dziąśle, w gardle
Pleśniawki w jamie ustnej obejmują najczęściej język, dziąsła i gardło. Pleśniawki na języku powodują białe plamy, nalot lub grudki na jego powierzchni. Zmianom tym towarzyszyć może pieczenie lub dyskomfort podczas jedzenia i picia oraz nieprzyjemny smak w ustach. Pleśniawki na dziąsłach również objawiają się białymi plamami lub grudkami, często także zaczerwienieniem i obrzękiem powodującymi ból szczególnie podczas jedzenia czy mycia zębów. Biały nalot na tylnej części gardła, uczucie suchości, trudności w połykaniu oraz bólu podczas jedzenia lub picia to objawy, jakie daje pleśniawka w gardle lub pleśniawka na migdale. Rozwój Candida albicans (grzyb wywołujący pleśniawki) w gardle może powodować grzybicze zapalenie (kandydozę) gardła i migdałków.
Pleśniawki u dorosłych
Chociaż pleśniawki są głównie kojarzone z infekcjami grzybiczymi jamy ustnej u niemowląt, mogą występować również u dorosłych. Od czego robią się pleśniawki u dorosłych? Wśród czynników powodujących infekcje grzybicze jamy ustnej u dorosłych pacjentów wymienia się między innymi: osłabiony układ odpornościowy, ciąża, stosowanie antybiotyków, cukrzyca, obecność innych chorób lub leczenie immunosupresyjne, a także palenie papierosów.
- Osłabiony w wyniku chorób, leczenia immunosupresyjnego, lub z powodu chorób przewlekłych układ odpornościowy może zwiększać podatność organizmu na powstawanie pleśniawek.
- Pleśniawki w ciąży to dość powszechne zjawisko, ponieważ zmiany hormonalne, takie jak wzrost poziomu estrogenu, mogą sprzyjać rozwojowi grzybów Candida albicans. Ponadto, ciąża może wpływać na równowagę mikroorganizmów w organizmie, co zwiększa ryzyko infekcji grzybiczych.
- Stosowane podczas infekcji antybiotyki mogą zaburzać równowagę bakteryjną w organizmie, sprzyjając rozwojowi grzybów.
- Osoby z cukrzycą są bardziej podatne na infekcje grzybicze, w tym pleśniawki.
- Palenie papierosów może zwiększać ryzyko infekcji jamy ustnej, w tym rozwoju pleśniawek.
Jak leczyć pleśniawki?
Leczenie pleśniawek zazwyczaj obejmuje stosowanie leków przeciwgrzybiczych oraz dbanie o odpowiednią higienę jamy ustnej. Żele czy płyny do płukania ust zawierające nystatynę, klotrimazol czy mikonazol, mogą być stosowane bezpośrednio na dotknięte obszary jamy ustnej. W przypadku cięższych infekcji lub gdy miejscowe leki nie przynoszą skutku, lekarz może przepisać tabletki na pleśniawki, czyli leki przeciwgrzybicze do stosowania doustnego, takie jak flukonazol czy itrakonazol.
- Płyn na pleśniawki – w procesie leczenia pleśniawek warto rozważyć zastosowanie płynów, które zawierają składniki przeciwgrzybicze, łagodzące podrażnienia i wspomagające gojenie. Niektóre płyny do higieny jamy ustnej zawierają składniki przeciwgrzybicze, które może pomóc w zwalczaniu grzybów Candida albicans. Również płyny do płukania ust oparte na ziołach, takich jak szałwia, lawenda czy nagietek, mogą mieć właściwości przeciwgrzybiczne i przeciwbakteryjne, przez co będą wsparciem w leczeniu pleśniawek. Natomiast płyny zawierające składniki nawilżające mogą pomóc w łagodzeniu podrażnionych błon śluzowych i wspierać proces gojenia. Należy unikać płynów, które zawierają alkohol, ponieważ mogą one zwiększać podrażnienie.
- Spray na pleśniawki to produkt zawierający zazwyczaj składniki przeciwgrzybicze i łagodzące. Przeznaczone są do bezpośredniego stosowania na obszarach dotkniętych pleśniawkami w jamie ustnej. Poza składnikami przeciwgrzybiczymi, przeciwzapalnymi i nawilżającymi zawierają często lidokainę lub inne środki znieczulające.
- Maść lub żel na pleśniawki to dostępne bez recepty produkty lecznicze przeznaczone do stosowania miejscowego. Formuła sprawia, że mogą być stosowane jako preparat ułatwiający leczenie pleśniawki u niemowlaka. Tego rodzaju produkty zawierają zazwyczaj składniki, które pomagają zwalczać infekcję grzybiczą, oraz substancje znieczulające i łagodzące podrażnienia błon śluzowych.
Nieprawidłowe samoleczenie może prowadzić do nawrotów infekcji, dlatego ważne jest, aby leczenie pleśniawek było prowadzone zawsze pod nadzorem lekarza, zwłaszcza gdy występują poważne objawy oraz w przypadku dzieci, kobiet w ciąży i osób z obniżoną odpornością.
Domowe sposoby na pleśniawki
Istnieją domowe sposoby, które mogą pomóc w łagodzeniu objawów pleśniawek i wspomagać proces leczenia. Należy jednak pamiętać, że nie zastępują one profesjonalnego leczenia przepisanego przez lekarza.
- Płukanie ust solą — roztwór soli (1 łyżeczka soli na szklankę ciepłej wody) może pomóc w zmniejszeniu ilości grzybów w jamie ustnej.
- Pozbawiony dodatku cukru naturalny jogurt z probiotykami może pomóc w przywróceniu równowagi bakteryjnej w jamie ustnej, co może być korzystne dla wsparcia leczenia pleśniawek.
- Płukanie jamy ustnej roztworem sody oczyszczonej (1 łyżeczka sody na szklankę wody) może pomóc w zneutralizowaniu pH jamy ustnej i zmniejszeniu ilości grzybów.
- Herbatki ziołowe, takie jak szałwia czy rumianek, mogą łagodzić towarzyszące pleśniawkom podrażnienia.
- Ssanie kostki lodu lub jedzenie lodowych deserów może pomóc w złagodzeniu bólu i pieczenia związanego z pleśniawkami.
mgr farm. Szymon Dybalski
Ukończył studia na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Od 5 lat wykonuje swój zawód mając czynny kontakt z pacjentem, przy czym od 4 lat pełni funkcję specjalisty w dziedzinie farmacji w Aptece Melissa, udzielając pacjentom merytorycznych wideoporad oraz publikując eksperckie artykuły w Strefy Wiedzy. W pracy farmaceuty najbardziej ceni sobie kontakt z pacjentem, możliwość niesienia pomocy oraz rozwiewania wątpliwości dotyczących zamienników leków, dawkowania, realizacji recept i innych nurtujących kwestii związanych z farmakoterapią. Dziedziną, w której się kształci i wciąż poszerza swoją wiedzę jest prawo farmaceutyczne. Czas poza pracą uwielbia spędzać z rodziną, a w wolnych chwilach stawia na aktywność – zazwyczaj wybiera bieganie, wspinaczkę oraz długie spacery z psem, dzięki któremu zainteresował się tematem zwierzęcej behawiorystyki.
15,99 zł
14,21 zł