Podejrzenie zatrucia grzybami – co robić?

Grzyby niejadalne i trujące

Różnica pomiędzy nimi jest zasadnicza – nasze życie. Grzyby są grupą ogromnie różnorodną, mogą nas zatem zatruć różnymi w skutkach działania na organizm ludzki toksynami. Siła objawów zatrucia zależy zarówno od rodzaju, jak i ilości zjedzonych grzybów.

Grzyby niejadalne

Pamiętajmy, że grzyb niejadalny nie znaczy niesmaczny! Część z nich, jak pieprznik pomarańczowy (lisówka), goryczak żółciowy, borowik szatański czy olszówka są sklasyfikowane, jako niejadalne, co nie znaczy, że nie wywołują przykrych konsekwencji (wymioty, zaburzenia widzenia i bóle brzucha). Niektóre z nich mają rzeczywiście przykry smak i - w praktyce - zatrucie nimi, np. goryczakiem żółciowym jest niezmiernie rzadkie, bo jego gorzki smak nawet w niewielkiej ilości uniemożliwia zjedzenie potrawy.

Grzyby trujące

Drugą grupę stanowią grzyby trujące. Konsekwencje zjedzenia ich zazwyczaj są dużo poważniejsze, a nierzadko kończą się śmiercią. Osławiony muchomor sromotnikowy to główny winowajca tragicznych doniesień w każdym grzybowym sezonie - ok. 55% zatruć tym grzybem kończy się śmiercią. Zatrucie popularnym muchomorem czerwonym czy muchomorem jadowitym (możliwy do pomylenia z dziką pieczarką) również spowodowałyby ciężkie zatrucie lub śmierć. Jeżeli chcemy mieć 100% pewność, że unikniemy zatrucia – nie zbierajmy żadnych grzybów blaszkowych. To właśnie wśród nich są najbardziej toksyczne gatunki. Spośród grzybów rurkowych występujących w naszym kraju, żaden nie powoduje śmiertelnego zatrucia.

Pierwsze objawy zatrucia grzybami

Objawy zatrucia grzybami pojawiają się w różnym czasie i są uzależnione od wielu czynników: rodzaju i ilości zjedzonych grzybów, wieku i masy człowieka, a także ogólnej kondycji organizmu. Niekiedy, pierwsze objawy pojawiają się już kilkanaście minut po zatruciu, czasem, np. po zjedzeniu olszówki, objawy mogą wystąpić dopiero po 2 – 5 godzinach, a w przypadku muchomora sromotnikowego – objawy pojawiają się nawet kilkanaście godzin po posiłku. Niechlubną listę zamyka zasłoniak rudy i związek, który uszkadza nasze nerki, dając pierwsze objawy po 14 dniach!

Pierwszymi i najczęstszymi objawami zatrucia grzybami są:

• ból brzucha,

• nudności,

• wymioty,

• biegunka.

Niekiedy pojawiają się objawy niespecyficzne, nie zawsze kojarzące się ze zjedzonym posiłkiem:

• uczucie gorąca,

• zaburzenia widzenia,

• spadek ciśnienia, omdlenie,

• halucynacje,

• rozszerzone źrenice.

Zatrucie grzybami – pierwsza pomoc

Niektóre objawy na ogół nie budzą naszych podejrzeń, jak np. zawroty głowy czy uczucie gorąca, jednak, jeżeli w ostatnim czasie jedliśmy grzyby, nie lekceważmy żadnego z takich symptomów. W przypadku zatruć, zwłaszcza tych poważnych, czas ma decydujące znaczenie – większość toksyn występujących w grzybach uszkadza wątrobę i nerki, a organizm samodzielnie nie jest w stanie zwalczyć takiego zatrucia. Należy wtedy:

• natychmiast wezwać pogotowie lub jechać do szpitala,

• jeśli osoba jest przytomna, trzeba sprowokować wymioty,

• pobrać próbkę wymiocin do badań,

• powiadomić wszystkie osoby, które jadły te potrawę (każda z nich musi trafić jak najszybciej do szpitala, nawet, jeśli w danej chwili nie ma żadnych symptomów zatrucia).

***

Jeżeli nie potrafimy zrezygnować z jedzenia własnoręcznie zebranych grzybów, możemy upewnić się w lokalnej stacji Sanepidu, czy nasze znaleziska są jadalne. Różne placówki na wszelkie sposoby starają się zwiększyć bezpieczeństwo, oferując grzybiarzom bezpłatne konsultacje. Można oddać do weryfikacji zebrane grzyby. Można również skorzystać z mini-atlasów grzybów przygotowanych przez fachowców albo wziąć udział w jednym ze szkoleń organizowanych przed każdym sezonem dla grzybiarzy.