Rodzaje kaszlu
Kaszel to odruch obronny organizmu człowieka. Jednak większości z nas, może on kojarzyć się z infekcją oraz uciążliwym objawem. Nic dziwnego, bowiem w większości przypadków występuje on w trakcie infekcji bakteryjnych oraz wirusowych. Wówczas dochodzi do podrażnień błony śluzowej lub zachodzi potrzeba wyrzucenia wydzieliny z dolnych dróg oddechowych, będącej doskonałym siedliskiem dla bakterii. Podstawowy problem pacjenta to zwykle umiejętność odróżnienia kaszlu suchego od mokrego. Jest to bardzo ważne, ponieważ każdy z nich leczymy inaczej.
Suchy kaszel - charakterystyka i leczenie
Towarzyszy często infekcjom wirusowym. Jest skutkiem podrażnienia błon śluzowych, powoduje ich wysuszenie i może być przyczyną bólu. W dolnych drogach oddechowych nie jest produkowana żadna wydzielina, zatem nie ma potrzeby podawania środków pobudzających odkrztuszanie, a nawet wręcz przeciwnie. Leczenie suchego kaszlu opiera się na łagodzeniu podrażnień błony śluzowej oraz wyciszeniu odruchu kaszlu.
W zwalczaniu bezproduktywnego kaszlu sprawdzą się roślinne surowce śluzowe mające działanie powlekające błony (zmniejszające tym samym ich wrażliwość na podrażnienia). Można zastosować syrop z prawoślazu, babki lancetowatej lub porostu islandzkiego (dostępny również w pastylkach do ssania – Isla, Fiorda). Na rynku farmaceutycznym dostępne są również aerozole do gardła zawierające w swoim składzie witaminę A, E oraz oleje o działaniu nawilżającym. Jeśli takie postępowanie nie wyciszy męczącego odruchu, należy sięgnąć po leki syntetyczne, których mechanizm działania polega na hamowaniu ośrodka kaszlu. Będą to kodeina (Thiocodin, syrop sosnowy, Neoazarina), dekstrometorfan (Dexapico, Dexapini, Acodin) oraz butamirat (Supremin, Sinecod, Atussan). Substancje te występują również w preparatach złożonych (Gripex, Cerugrip, Grypostop).
Suchy kaszel może występować również po przebytych i wyleczonych infekcjach. Toksyny bakteryjne zwiększają ilość uwalnianej histaminy, co prowadzi do nadwrażliwości oskrzeli oraz odruchu suchego kaszlu, utrzymującego się nawet kilka tygodni po przebytej infekcji. W takim przypadku warto stosować na noc leki przeciwhistaminowe – np. loratadynę.
Suchy kaszel może również występować jako działanie niepożądane pewnej grupy leków stosowanych na nadciśnienie. Jeśli tego typu kaszel jest bardzo uciążliwy dla pacjenta, warto skonsultować problem z lekarzem. Również spływająca z nosa wydzielina, może być przyczyną podrażnienia gardła i odruchu kaszlu. Możemy wtedy przyjmować leki ziołowe udrażniające przewody nosowe (Sinupret, Sinulan, Zatoxin) oraz pić wapno. I na koniec rozważań zostawiłam kaszel palacza. Jego przyczyną jest drażniące działanie nikotyny i innych śmiertelnie groźnych substancji, występujących w dymie tytoniowym. Sposób na wyleczenie – rzucenie palenia.
Mokry kaszel - objawy i leczenie
Zwykle towarzyszy infekcjom bakteryjnym, kiedy dochodzi do nadmiernej produkcji śluzu w dolnych drogach oddechowych, powiązanej ze stanem zapalnym. Organizm, dążąc do oczyszczenia drzewa oskrzelowego z patologicznej wydzieliny, uruchamia odruch kaszlu. W tym przypadku pomocne okażą się leki mukolityczne oraz pobudzające odkrztuszanie. Mechanizm działania mukolityków polega na dzieleniu gęstej wydzieliny na kawałki, co ułatwia wyrzucenie jej z dróg oddechowych. Dodatkowo leki wykrztuśne, drażniąc ściany układu oddechowego ułatwiają odruch odkrztuszania. Pacjent po przyjęciu tego typu leków będzie kasłał, oczyszczając drzewo oskrzelowe. W związku z efektem działania mukolityków i leków wykrztuśnych, stosujemy je do godziny 17:00, dlaczego? Po to, aby w nocy spać a nie kasłać. Do mukolityków należą acetylocysteina (ACC, Nacecis) oraz bromheksyna (Flegamina), która w organizmie ulega przekształceniu do aktywnego metabolitu – ambroksolu. Ten ostatni również występuje w syropach o działaniu mukolitycznym (Flavamed, Mucosolvan). Uwaga pacjenci z astmą! Bromheksyna może powodować skurcz oskrzeli. Natomiast gwajakol działa drażniąco na przewód pokarmowy, dlatego jego zastosowanie uległo ograniczeniu.
Leki na oba rodzaje kaszlu - czy faktycznie działają?
Na półkach aptecznych znajdziemy preparaty, które w swoim składzie zawierają zioła o wielokierunkowym działaniu. Trudno jest jednoznacznie przypisać im jeden mechanizm działania. Ziele tymianku, kwiat dziewanny, liść bluszczu to surowce roślinne, które mają właściwości rozrzedzające wydzielinę jak również rozszerzające oskrzela oraz łagodzące podrażnienia (Hederasal, Hedelix, Herbapect, Bronchicum). Mimo to, umiejętność odróżnienia rodzaju kaszlu będzie kluczową sprawą w leczeniu i przyniesie lepsze efekty terapeutyczne.
mgr farm. Ewa Sosińska
Powiązane kategorie produktowe