Rotawirusy. Czym się charakteryzują i czy są groźne?
Rotawirusy są odpowiedzialne za występowanie zapalenia żołądka i jelit. Chociaż kojarzone głównie z dziećmi poniżej 5. roku życia, nierzadko atakują osoby powyżej 65. roku życia. Dowiedz się, jakie objawy wywołują i sprawdź, czy stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia i życia.
Statystyki pokazują, że ponad 80% dzieci poniżej 2 lat wymaga hospitalizacji z powodu biegunki rotawirusowej. Nie oznacza to jednak, że zakażenie wywołane tym wirusem stanowi zagrożenie dla życia. W przypadku prawidłowego leczenia objawowego, pacjent szybko dochodzi do zdrowia – bez żadnych komplikacji.
Czym są rotawirusy?
Rotawirusy zalicza się do rodziny Reoviridae, w której można wyróżnić aż 7 różnych antygenowo grup tych wirusów (oznaczane symbolami od A do G). Warto przy tym podkreślić, że:
- grupy A, B, C są zaraźliwe dla ludzi,
- grupa A najczęściej odpowiada za występowanie biegunek.
Ich cechą charakterystyczną jest wysoka stabilność w środowisku zewnętrznym. Gdy dostaną się na powierzchnię przedmiotów, w aktywnej formie mogą przetrwać nawet 2 miesiące. Są jednak podatne na wysoką temperaturę – ulegają zniszczeniu w temperaturze powyżej 60°C. Są to informacje kluczowe, ponieważ pozwalają na prowadzenie skutecznych działań profilaktycznych.
Jak objawia się zakażenie rotawirusem?
Źródłem zakażenia rotawirusem jest człowiek. Okres wylęgania wynosi od 1 do 3 dni, ale osoba chora może zarażać już nawet dwa dni przed wystąpieniem objawów. Jednak najwięcej materiału wirusowego pojawia się w stolcu po upływie 3 dni od pojawienia się pierwszych symptomów choroby.
Wśród charakterystycznych objawów zakażenia rotawirusem wymienia się:
- gorączkę oscylującą w granicach 38,5°C,
- wymioty,
- wodnistą biegunkę z domieszką śluzu.
Szacuje się, że w 20-40% przypadkach choroba może przebiegać z dolegliwościami towarzyszącymi, typowymi dla infekcji górnych dróg oddechowych.
Jak dochodzi do zakażenia?
Do zakażenia może dochodzić różnymi drogami. Przeniesienie rotawirusa odbywa się najczęściej poprzez:
- bezpośredni kontakt z osobą chorą lub jej wydalinami,
- wdychanie cząstek wirusa unoszących się w powietrzu.
O ile druga droga zakażenia na niewielkie znaczenie w kontekście szerzenia się choroby, o tyle styczność z zanieczyszczoną powierzchnią czy nawet przypadkowy kontakt ze stolcem są głównymi przyczynami zakażenia.
Z jakim zagrożeniem wiąże się zakażenie rotawirusem?
Samo zakażenie rotawirusem nie jest groźne, ale wiele zależy od objawów oraz reakcji na dolegliwości. Jeżeli choroba przebiega z wysoką gorączką, wymiotami oraz ostrą biegunką, może dojść do odwodnienia. Jest to poważny stan, który stanowi zagrożenie zdrowia i życia.
Z uwagi na możliwe konsekwencje zakażenia rotawirusowego, koniecznością jest podjęcie działań mających na celu uniknięcie odwodnienia. Zaleca się więc podawanie odpowiedniej ilości płynów – najlepiej małymi porcjami, ale częściej. Zbyt duża ich ilość naraz może doprowadzić np. do wymiotów.
W walce z zakażeniem rotawirusowym ważna jest obserwacja stanu pacjenta. Niepokój powinny wzbudzić takie objawy jak:
- skąpe lub rzadkie oddawanie moczu,
- płacz bez łez,
- wzmożone pragnienie,
- suche śluzówki,
- sucha skóra,
- zapadnięte gałki oczne.
O odwodnieniu u niemowląt może świadczyć także zapadnięte ciemiączko.
W przypadku wystąpienia takich symptomów – zarówno u dziecka, jak i dorosłego – koniecznością jest konsultacja lekarska. Być może potrzebna będzie hospitalizacja w celu zastosowania dożylnego nawodnienia.
Wśród innych powikłań wymienia się m.in.: zaburzenia hematologiczne, powikłania neurologiczne, zapalenie wątroby, zapalenie oskrzeli, ostry zespół zaburzeń trawienia i wchłaniania.
Przed rotawirusami można się uchronić
Chociaż rotawirusy charakteryzują się wysoką zaraźliwością, zakażeniu można skutecznie zapobiec. Podstawą działań profilaktycznych są szczepienia ochronne niemowląt, które od 1 stycznia 2021 roku zostało włączone do kalendarza szczepień obowiązkowych. Warto pamiętać, że zaszczepić można jedynie dzieci w wieku między 6. a 12. tygodniem życia.
Należy także zadbać o przestrzeganie zasad higieny – częste mycie rąk, szczególnie po kontakcie z osobą zakażoną.
mgr farm. Szymon Dybalski
Ukończył studia na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Od 5 lat wykonuje swój zawód mając czynny kontakt z pacjentem, przy czym od 4 lat pełni funkcję specjalisty w dziedzinie farmacji w Aptece Melissa, udzielając pacjentom merytorycznych wideoporad oraz publikując eksperckie artykuły w Strefy Wiedzy. W pracy farmaceuty najbardziej ceni sobie kontakt z pacjentem, możliwość niesienia pomocy oraz rozwiewania wątpliwości dotyczących zamienników leków, dawkowania, realizacji recept i innych nurtujących kwestii związanych z farmakoterapią. Dziedziną, w której się kształci i wciąż poszerza swoją wiedzę jest prawo farmaceutyczne. Czas poza pracą uwielbia spędzać z rodziną, a w wolnych chwilach stawia na aktywność – zazwyczaj wybiera bieganie, wspinaczkę oraz długie spacery z psem, dzięki któremu zainteresował się tematem zwierzęcej behawiorystyki.
25,49 zł