Siatka centylowa – jak się nią posługiwać?
Jak sprawdzić, czy dziecko rozwija się prawidłowo? Korzystając z siatek centylowych, dzięki którym łatwo ocenia się przebieg rozwoju fizycznego - od urodzenia nawet aż do osiemnastego roku życia.
Jak działa siatka centylowa?
Opracowywane na podstawie danych statystycznych siatki centylowe obrazują pewne normy rozwojowe charakterystyczne dla ludzi z określonego regionu świata. Prawidłowość rozwoju dziecka ocenia się poprzez porównanie go z przebiegiem rozwoju większości dzieci żyjących w danym miejscu i czasie. Pod uwagę bierze się wiek, płeć, wagę i wzrost oraz dynamikę zmian tych parametrów, ale po kolei.
Jak korzystać z siatki centylowej?
Regularnie mierzymy i ważymy dziecko, skrupulatnie notując wyniki, aby móc je, co jakiś czas, nanosić na siatkę centylową. Im dziecko jest młodsze, tym częściej dokonuje się pomiarów, bo dynamika zmian jest większa. Kilkumiesięczny niemowlak zwykle szybciej przybiera na wadze niż na przykład kilkulatek.
-
Wybieramy odpowiednią dla naszego dziecka siatkę centylową (są one dostępne na wielu stronach internetowych). Odpowiednią, czyli opracowaną dla danej płci i grupy wiekowej, do której należy dziecko.
-
Na wybraną siatkę centylową, składającą się z dwóch osi, z których jedna to zawsze wiek dziecka, a druga to wybrany przez nas do oceny parametr – wzrost lub masa ciała, nanosimy kolejne, wykonywane przez nas pomiary. Dopóki zawierają się one pomiędzy 3, a 97 centylem, nie ma powodów do zmartwień – dziecko mieści się w normie. Jeśli uzyskany wynik bliższy jest niższej z granicznych wartości, czyli trójce, oznacza to jedynie, że budowa ciała naszego dziecka należy do tych drobniejszych. Jeżeli wynik jest z kolei bliższy tej drugiej wartości granicznej, dziecko należy to osób mocniej zbudowanych. Interpretacja statystyczna jest tu bardzo konkretna. Dla przykładu… Otrzymany wynik 25 mówi nam o tym, że w chwili pomiaru dziecko jest niższe i / lub lżejsze od 75% dzieci tej samej płci i w tym samym wieku oraz wyższe i / lub cięższe od 25% dzieci z tej samej grupy.
-
Aby ocenić prawidłowość przebiegu rozwoju fizycznego dziecka, trzeba nanieść na wykres centylowy co najmniej kilka – kilkanaście pomiarów i połączyć je w linię, która zobrazuje nam dynamikę i charakter zmian. Jeśli jest to harmonijny rozwój, wykres idzie łagodnie w górę. Jakiekolwiek zbyt gwałtowne wzrosty lub spadki któregoś z parametrów, w sposób widoczny zaburzają wykres i powinny skłonić do konsultacji ze specjalistą. Groźny może być zarówno szybki przeskok na przykład z 90 centyla na 10, jak i odwrotnie. Lepiej więc trzymać rękę na pulsie i zweryfikować to u pediatry. Nagły, duży spadek wagi lub na przykład zahamowanie wzrostu mogą być objawem groźnych chorób.
mgr farm. Izabela Kurowska
Przedmiotem jej zainteresowań od zawsze było zdrowie - ukończyła więc studia farmaceutyczne na Wydziale Farmacji Uniwersytetu Medycznego w Łodzi oraz studia podyplomowe w zakresie dietetyki w Szkole Biznesu i Nauk o Zdrowiu. Jej wykształcenie, a także poczucie misji w niesieniu pomocy ludziom, zaowocowały praktycznym, wieloletnim doświadczeniem w pracy z pacjentami aptek oraz z osobami zmagającymi się z problemami zdrowotnymi, wynikającymi z takich schorzeń jak nadwaga czy otyłość. Swoją postawą – w pracy i poza nią – promuje holistyczne podejście do zdrowego stylu życia, obejmującego zarówno właściwe żywienie, jak i aktywność fizyczną.
W Aptece Melissa pełni między innymi funkcję eksperta w Strefie Wiedzy, dzieląc się swoimi wskazówkami i spostrzeżeniami w przystępny sposób, w ramach artykułów poradnikowych. Prywatnie jest mamą dwójki dzieci, w których na co dzień stara się zaszczepić pasję do zdrowego stylu życia. Sama w wolnym czasie biega i ćwiczy z kettlebell, a dodatkowo rozwija swoją kolejną pasję, związaną z kosmetologią – a mianowicie pasję do naturalnej pielęgnacji twarzy i ciała.
