Stopa cukrzycowa – groźne powikłanie w nieleczonej cukrzycy

Co to jest stopa cukrzycowa?

Stopa cukrzycowa to zespół objawów, które są wynikiem powikłania cukrzycy w przypadku jej niewłaściwego leczenia (lub w przypadku braku podjęcia terapii). Przypadłość ta charakteryzuje się powstawaniem mniej lub bardziej rozległych owrzodzeń, które lokalizują się najczęściej na podeszwie stopy, na jej części grzbietowej lub na palcach. Pośrednią przyczyną wystąpienia zespołu stopy cukrzycowej jest neuropatia cukrzycowa, polegająca na tym, że zwiększony poziom glukozy we krwi doprowadza do naruszeń struktur budujących włókna nerwowe, a tym samym – do upośledzenia przesyłu sygnałów nerwowych. W efekcie pacjent z cukrzycą w powolny sposób może tracić czucie – zwłaszcza w obrębie stóp, a rzadziej – w obrębie rąk i dłoni. Do tego dochodzą deformacje stóp (najpopularniejsze z nich to palce młoteczkowate) oraz pojawienie się grubień czy zrogowaceń. Pacjent przestaje również prawidłowo reagować na ból oraz na odczuwanie temperatury.

W związku z wymienionymi wyżej okolicznościami, stopy pacjenta cukrzycowego są znacznie bardziej narażone na powstawanie owrzodzeń wynikających z urazów, ucisku występującego podczas chodzenia, a także w wyniku oddziaływania ciepła lub zimna (mowa tu o oparzeniach, odparzeniach i odmrożeniach). Ponadto dla osoby leczącej się na cukrzycę groźne będą choroby i dolegliwości związane z dermatologią oraz podologią: grzybica stóp, wrastające paznokcie, modzele czy nagniotki.

Objawy stopy cukrzycowej

Co to jest stopa cukrzycowa i jak ją rozpoznać? Odpowiedź na pierwszą część pytania znajdziecie powyżej, natomiast charakterystyczne objawy i symptomy towarzyszące, które powinny skłonić cukrzyka do wizyty u lekarza obejmują:

• brak odczuwania bólu w obrębie stopy i palców lub ból słaby, nieadekwatny do działającego czynnika;
• nieprawidłowości czucia – brak reakcji na bodźce dotykowe;
• owrzodzenia we wspomnianych wcześniej miejscach – na podeszwie, na czubkach palców lub na grzbiecie stopy;
• trudne gojenie się ran – nawet tych najmniejszych, jak zadrapania czy pęcherze.

Przy wyżej wymienionych nieprawidłowościach stopa jest jednocześnie ciepła, zaróżowiona i wyczuwalne jest tętno. Pacjent zapadający na stopę cukrzycową zazwyczaj długo choruje na cukrzycę i nie kontroluje jej lub niewłaściwie przyjmuje leki.

Jak leczyć stopę cukrzycową?

Leczenie stopy cukrzycowej powinno być kompleksowe i uwzględniać nie tylko terapię ran (czyli terapię skutkową), ale również działania przyczynowe, eliminujące powody pojawienia się problemu. A więc: jak leczyć stopę cukrzycową, by nie dochodziło do nawrotów owrzodzeń i by schorzenie nie doprowadziło do konieczności amputacji stopy?

• Głównym zadaniem lekarzy oraz pacjenta jest wyrównanie glikemii, czyli opanowanie cukrzycy, której rozwój przyczynia się m.in. do neuropatii.
• Jeśli pacjent pali papierosy, to powinien natychmiast rzucić nałóg. Dodatkowo w terapii stopu cukrzycowej walczy się również o wyrównanie poziomu lipidów we krwi (obniżenie złego cholesterolu).
• Dla pacjentów z wysokim ryzykiem stopy cukrzycowej dobiera się specjalne obuwie bądź wkładki medyczne, a w razie potrzeby – odciąża kończynę poprzez stosowanie kul lub balkonika.
• Przy małych i średnich owrzodzeniach stosuje się chirurgiczne opracowanie i zaopatrzenie rany. Przy dużych owrzodzeniach może okazać się, że potrzebny będzie przeszczep skóry.
• W razie zakażenia rany stosuje się terapię antybiotykową.

Objawy stopy cukrzycowej i przebieg schorzenia są dla cukrzyków naprawdę uciążliwe i grożą wieloma powikłaniami. Aby uniknąć zespołu stopy cukrzycowej, należy przede wszystkim dbać o właściwie prowadzoną terapię, ale również o zdrowie stóp oraz o ich higienę.