Świerzbowiec
Chorobę powoduje gatunek Sarcoptes scabiei – świerzbowiec ludzki. Często występuje on w środowiskach o niskim poziomie higieny, jednak nie tylko. Do zakażenia dochodzi przy bezpośrednim kontakcie z osobą chorą. Dzieci i młodzież są bardziej podatne na świerzb niż osoby dorosłe.
Samica pasożyta przebywa w skórze człowieka i drąży kilkumilimetrowe korytarze w warstwie rogowej naskórka, gdzie również składa jaja. Po upływie 3-5 dni z jaj wykluwają się larwy, wychodzą na powierzchnię skóry i mogą zarażać nowych żywicieli.
Jak rozpoznać objawy świerzbu?
Objawy występują po około miesiącu od zarażenia. Obejmują silny świąd wywołany drażniącym działaniem wydzielin i wydalin pasożyta. Świąd ten nasila się po ogrzaniu ciała (np. po gorącej kąpieli) lub w godzinach nocnych. Na kolejnych etapach rozwoju choroby, na skórze powstają pęcherzyki i strupy oraz ogniska zapalane.
Przy pojawieniu się omawianych objawów należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, który na podstawie badania przedmiotowego może stwierdzić obecność pasożyta i zalecić odpowiednie leczenie. Definitywna diagnoza stawiana jest po identyfikacji pasożyta lub jego jaj w badaniu mikroskopowym zeskrobin naskórka. W Polsce obowiązuje zgłoszenie, rejestracja i leczenie pacjentów chorych na świerzb.
Jak wygląda leczenie świerzbowca?
Nieleczony świerzbowiec, może doprowadzić do rozległych zmian w skórze upośledzając jej fizjologiczne funkcje. Farmakoterapia świerzbu obejmuje stosowanie kremów o działaniu przeciwświerzbowym. Aplikacja takich preparatów powinna się odbywać szczególnie w godzinach wieczornych, kiedy to pasożyt jest najbardziej wystawiony na ekspozycję farmaceutyku. Ponadto przy aplikacji należy zwrócić uwagę na takie miejsca w obrębie ciała jak przestrzenie międzypalcowe rąk i nóg, łokcie, nadgarstki, pośladki, okolice narządów płciowych i doły pachowe.
Profilaktyka świerzbu u dzieci i dorosłych
Świerzbowiec jest chorobą, która może rozwijać się niemal na całym obszarze ludzkiego ciała. Z tego względu profilaktyka, czyli działania zapobiegawcze, powinny obejmować szereg czynności – opartych głównie o utrzymanie prawidłowej higieny. Są to zwłaszcza:
- dokładne mycie rąk z wykorzystaniem mydła po każdym kontakcie z potencjalnie niebezpiecznym środowiskiem (zwłaszcza po wizycie w przedszkolu, szkole, na uczelni, w pracy oraz na siłowniach czy basenach);
- dokładne osuszanie całego ciała po myciu – bez pomijania przestrzeni między palcami u stóp i rąk oraz skóry głowy (świerzbowiec „lubi” rozwijać się w miejscach ciepłych i wilgotnych);
- korzystanie wyłącznie z prywatnych akcesoriów higieny osobistej (szczotki, gąbki itp.);
- zakładanie wyłącznie własnych ubrań, rezygnacja z ich pożyczania (zwłaszcza, jeśli chodzi o czapki, szaliki, podkoszulki oraz bieliznę);
- dokładne pranie rzeczy, które miały styczność z osobą będącą żywicielem.
Na przestrzeganie powyższych zasad należy oczywiście szczególnie uczulić dzieci, które w trakcie zabaw w przedszkolu czy szkole nie tylko zapominają o częstym myciu rąk, ale również chętnie wymieniają się elementami garderoby czy akcesoriami higieny osobistej.
mgr farm. Ewa Sosińska
