Przebieg erekcji i dane statystyczne

Według statystyk problem z osiągnięciem wzwodu dotyczy aż połowy mężczyzn między 40. a 70. rokiem życia [1]. Jednak geneza tych kłopotów nie jest taka sama i różni się w zależności od wieku mężczyzny. Sama erekcja jest odpowiedzią na bodziec erotyczny. Do takich bodźców można zaliczyć doznania zmysłowe, wyobrażenia lub nawet samą świadomość mającego nastąpić stosunku. Znajdujący się w rdzeniu kręgowym ośrodek erekcji ulega pobudzeniu; dzięki temu następuje rozszerzenie tętnic, a ciała jamiste prącia wypełniają się krwią. O zaburzeniach wzwodu mówimy wtedy, gdy niemożliwe staje się uzyskanie pełnej erekcji lub utrzymanie jej na tyle długo, aby mógł się odbyć pełny stosunek seksualny. Problemy z erekcją diagnozuje się, gdy zaburzenia te występują w siedemdziesięciu pięciu procentach wszystkich podejmowanych stosunków. Statystyki wskazują na poważny problem: 150 milionów mężczyzn ma kłopoty z osiągnięciem wzwodu, w Polsce zaś liczba ta wynosi 1,5 miliona [2]. Niestety, większość cierpiących na tę dolegliwość panów nie korzysta z pomocy lekarza z powodu wstydu i problemów z samooceną.

Zaburzenia erekcji u młodych mężczyzn

Zazwyczaj to stres i nerwy są powodem zaburzeń wzwodu u młodego mężczyzny. Przy stosunku odczuwa on bowiem silny lęk i obawę o to, jak sprawdzi się w oczach nowej partnerki. Może również martwić się, że wypadnie kiepsko z powodu braku doświadczenia. Wszystkie te przyczyny mogą wywołać utratę wzwodu. Podobne zaburzenia pojawiają się również w wyniku palenia zbyt dużej ilości papierosów i spożywania zbyt dużej ilości alkoholu. Czynniki te także wpływają na jakość stosunków seksualnych. Prawie na pewno przyczyną jest stres, jeśli kłopoty występują tylko w czasie stosunku, natomiast przebieg polucji nocnych oraz masturbacji jest bezproblemowy. Kłopoty o podłożu psychicznym występują także u nieco starszych mężczyzn – poniżej czterdziestego roku życia. Tutaj jednak przyczyną nie jest nadmierna ambicja i obawa z powodu braku doświadczenia, a przemęczenie, stres związany z życiem zawodowym i pojawiająca się nadwaga. W obydwu przypadkach kluczem do rozwiązania problemu jest cierpliwość i zrelaksowanie się.

Zaburzenia erekcji u starszych mężczyzn

Wraz z wiekiem u mężczyzn obniża się produkcja testosteronu, hormonu odpowiedzialnego za prawidłowy przebieg erekcji. To sprawia, że mężczyzna po pięćdziesiątce często ma już pierwsze problemy z erekcją. Dochodzi do tego także wpływ chorób przewlekłych: nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, kłopotów z prostatą oraz neurologicznych. W przypadku utrzymujących się, długich problemów z osiągnięciem wzwodu zalecana jest wizyta u endokrynologa, seksuologa lub urologa.

Jak poradzić sobie z zaburzeniami erekcji?

Istnieje kilka porad na to, jak uniknąć zaburzeń związanych ze wzwodem. Przede wszystkim zbawienne jest częste współżycie: regularna stymulacja członka oraz częste rozszerzanie się naczyń penisa działają bardzo korzystnie na długość i jakość erekcji. Rzadkie współżycie powoduje, że przy późniejszym stosunku pojawiają się problemy. Inną metodą jest ograniczenie spożywania alkoholu i papierosów: w dużych ilościach mogą one znacząco obniżyć jakość wzwodu. Również aktywność fizyczna pozytywnie wpływa na kondycję seksualną, zwłaszcza gdy dołączy się do niej zdrową i zbilansowaną dietę (przede wszystkim białka). Warto również wspomóc się lekami OTC, wydawanymi w aptekach bez recepty, które wspomagają rozkurcz mięśni gładkich w penisie, ułatwiając erekcję.

Wyczekiwane dwie kreski

Istnieje wiele przyczyn, dla których młode małżeństwa i związki partnerskie borykają się z niemożnością zajścia w ciążę. Około 1,5 miliona par w Polsce bezskutecznie stara się o upragnionego potomka [2]. W przeciwieństwie do niechcianych ciąż i pojawiającej się nieustannie kwestii ich usuwania, uważanych za duży problem społeczny, zagadnienie niepłodności u młodych ludzi jest tematem tabu. Choć w Polsce istnieje już kilkadziesiąt wyspecjalizowanych klinik leczenia niepłodności, ciągle niejedna kobieta i niejeden mężczyzna muszą pożegnać się z marzeniami o dziecku. Co gorsza, brak potomka może odbić się też na samym związku. Statystyki alarmują: stres związany z problemem z zajściem w ciążę przyczynia się do zwiększonego ryzyka zawału serca i nowotworów. Nie mówiąc o kłopotach z psychiką.

Niepełnowartościowa kobieta, nic niewart mężczyzna

Bezpłodność potrafi być druzgocącym wyrokiem dla niejednego małżeństwa. W wielu przypadkach całe życie seksualne małżonków zostaje sprowadzone do usilnych prób spłodzenia dziecka. Wszystkie stosunki podporządkowane są cyklowi miesięcznemu i potencjalnym dniom owulacji. Często dochodzi też do wzajemnego obwiniania się małżonków, wzmaganego jeszcze przez dociekliwe pytania "życzliwych". Presja czasu nasila się wraz z tykaniem zegara biologicznego. Niejedna kobieta zaczyna odczuwać spadki nastroju, a jej poczucie kobiecości zostaje zachwiane. Nie inaczej jest z mężczyzną: po pewnym czasie stosunek seksualny może stać się dla niego tak stresujący, że pojawiają się zaburzenia erekcji, które jeszcze bardziej zmniejszają szansę pary na zajście w ciążę. Wszystko to sprzyja pojawianiu się scysji, sprzeczek i problemów małżeńskich. Nierzadko problemy z płodnością stają się nawet przyczyną rozstania pary.

Jak radzić sobie z bezpłodnością?

Wiele przypadków niepłodności wymaga niestety konsultacji lekarskiej. Jeśli jednak lekarze rozkładają ręce, twierdząc, że fizycznie wszystko jest w porządku, warto poszukać problemu w psychice. Niekiedy za problem z płodnością odpowiada presja czasu, stres i usilna próba wykazania się przed partnerem lub udowodnienia innym swojej wartości. Niestety czynniki te nie pomagają w zajściu w ciążę. Jak sobie z tym radzić? Pomocna jest psychoterapia małżeńska. Terapeuta pomaga parze uporać się z własnymi problemami i ukierunkowuje jej myślenie o ciąży na odpowiedni tor. Dzięki temu przyszli rodzice uczą się, że „chcą” mieć dziecko, a nie „muszą” je mieć. Psychoterapia jest również przydatna przy fizycznych problemach z zajściem w ciążę – wtedy towarzyszy metodom farmakologicznym. Mężczyznom mającym problemy z erekcją często zaleca się stosowanie preparatów poprawiających libido. W ten sposób pozbywają się oni kłopotów z potencją, dzięki czemu poprawia się ich samoocena i rośnie ochota na seks, a to wszystko skutkuje zwiększeniem szans na zajście w ciążę. W przypadku kobiet ginekolog najczęściej wdraża leczenie hormonalne, które ma polepszyć płodność.

Pozytywne myślenie nadzieją na przyszłość

Zajściu w ciążę z pewnością nie sprzyja silny stres. Dlatego przy planowaniu dziecka para musi zadbać o spokój i rozluźnienie. Nierzadko po tym, gdy małżonkowie porzucają starania o poczęcie potomka, na teście pojawiają się upragnione dwie różowe kreski: brak presji czasu przynosi bowiem zbawienne rezultaty. Optymistyczne myślenie i odpowiednia opieka lekarska to najlepszy sposób, by efektywnie poradzić sobie z problemem niepłodności.

Fakty o zaburzeniach erekcji

Choć pytanie o zaburzenia dotyczące życia seksualnego są ważną częścią wywiadu lekarskiego, 79 proc. mężczyzn oraz 67 proc. kobiet przyznaje, że nigdy nie była pytana o życie intymne podczas wizyty [1]. To zaskakujące, gdyż zaburzenia erekcji mogą mieć podłoże w różnych chorobach organicznych (na przykład cukrzycy czy urazach mózgu). Najczęściej jednak przyczyny zaburzeń potencji są psychogenne lub mieszane. Wówczas odpowiednią metodą leczenia jest dobrze dobrana terapia poznawczo-behawioralna.

Psychoterapia w zaburzeniach erekcji

Psychoterapia seksuologiczna to ważny element leczenia zaburzeń potencji, niezależnie od tego, czy włączone zostały dodatkowo metody chirurgiczne w postaci konkretnych zabiegów  (gdy problem leży w anatomii penisa) lub farmakologiczne (przy pomocy leków wzmacniających potencję). Szczególnie przydatna jest wówczas, gdy narząd nie może powrócić do pełnej sprawności lub gdy zalecona farmakoterapia nie odnosi pożądanych skutków. Według badaczy najbardziej owocna jest psychoterapia poznawczo-behawioralna, charakteryzująca się dobrze ugruntowanym podłożem naukowym i wieloma poprawnymi metodologicznie badaniami wykazującymi jej skuteczność [2]. Szczególnie dobrze sprawdza się w połączeniu ze stosowaną dodatkowo farmakoterapią. Również przedstawiciele teorii dynamicznych zajmują się terapią zaburzeń erekcji – tam nacisk położony jest jednak na dzieciństwo mężczyzny i możliwość występowania kompleksu Edypa.

Jak wygląda psychoterapia zaburzeń potencji?

Psychoterapia przy kłopotach z erekcją zazwyczaj zaczyna się od szczegółowego wywiadu lekarskiego. Następuje tutaj nawiązanie swoistego kontaktu terapeutycznego między pacjentem a terapeutą. Na podstawie zebranych informacji lekarz lub psycholog stawia wstępną diagnozę. Oprócz wykonania testów dotyczących konkretnie występowania zaburzeń seksualnych, pacjent może być poproszony także o wypełnienie kwestionariuszy dotyczących osobowości czy ogólnej sprawności funkcji poznawczych. Następnym etapem jest modyfikacja stereotypowego myślenia, towarzyszącego pacjentowi. Terapeuta stara się wykorzenić błędne myślenie o sprawności seksualnej mężczyzny i pomaga pacjentowi samodzielnie dojść do odpowiednich wniosków. Ważnym etapem jest również przekazanie osobie terapeutyzowanej odpowiednich informacji i statystyk dotyczących problemu, ogólne poszerzenie jej wiedzy, służące lepszemu zrozumieniu kwestii zaburzeń erekcji. Psychoedukacja to niezwykle istotny etap terapii; wiele psychogennych problemów z erekcją bierze się bowiem z funkcjonujących obiegowo stereotypów i fałszywych przekonań. Właściwa terapia opiera się na redukcji lęku pacjenta dotyczącym spraw seksualnych i powodującym ewentualne kłopoty z potencją. Na tym etapie odbywa się również nauka radzenia sobie z konfliktami partnerskimi, które również często są przyczyną zaburzeń erekcji. Terapeuta stara się zmobilizować pacjenta do pracy nad sobą i nad rozwojem własnego związku. Ważnym elementem jest także przygotowanie pacjenta do radzenia sobie z ewentualnym nawrotem zaburzeń. Terapeuta omawia z mężczyzną sytuacje, w których może pojawić się problem, i pomocne techniki, usprawniające wówczas możliwości seksualne pacjenta. Istotny aspekt terapii to także wykorzystanie wszelkich pomocy dodatkowych: filmów, broszur, książek, czasopism, obrazków. Wykorzystanie treści tego typu w terapii poznawczo-behawioralnej nazywamy biblioterapią. Trzeba jednak pamiętać, aby były one dostosowane do odbiorcy: jego wieku, wykształcenia i poziomu intelektualnego.

Gdy endorfiny znikają

Dziś wiemy już, że za stan nazywany potocznie motylkami w brzuchu odpowiada biologia naszego mózgu. Badania naukowe wskazują na istotną rolę hormonów, które sprawnie kierują naszymi emocjami. Jeden z eksperymentów neurobiologicznych dowiódł, że u osób, którym pokazywano zdjęcie ich wybranka, aktywował się w mózgu tak zwany układ nagrody, ten sam, który uaktywnia się pod wpływem przyjemnego zapachu, zdjęć pysznego jedzenia czy otrzymanej nagrody pieniężnej [1]. Nic dziwnego, że partnerzy starają się doświadczać tej przyjemności bezustannie. Przejawia się to także w intensywnie prowadzonym życiu seksualnym. Z czasem jednak, gdy związek przechodzi do innej fazy, towarzyszące mu zawirowania hormonalne stopniowo się uspokajają. Niestety, wraz z nimi często znika ochota na częsty seks i pojawia się nuda w sypialni.

Udane życie seksualne – podstawa satysfakcjonującego związku

Współżycie jest ważną częścią naszego związku. Pary, które często (co najmniej raz w tygodniu) uprawiają seks, oceniają swój związek jako trwalszy i szczęśliwszy [2]. Co jednak zrobić, gdy pierwszy urok przemija? Wbrew pozorom współżycie może wtedy nadal być udane i stanowić satysfakcjonujące doświadczenie. Czasami potrzeba jednak pewnych zmian. Z pewnością należy wyzbyć się myślenia, że po kilku latach małżeństwa lub po urodzeniu dziecka seks nie będzie już dostarczał nowych wrażeń. Dbanie o relacje w sypialni obowiązuje bowiem małżonków niezależnie od wieku i stażu związku. Potrzeba natomiast minimum chęci i entuzjazmu, aby seks znowu zaczął sprawiać przyjemność.

Co robić, gdy temperatura w sypialni spada?

Niekiedy, gdy czujemy, że w naszym życiu seksualnym zagościło zbyt wiele monotonii, pojawia się w nas ochota na innowacje. To pozytywny objaw: nowe pozycje, nietypowe miejsca uprawiania seksu czy korzystanie z nowych gadżetów z pewnością pomogą przegonić sypialnianą nudę. Wiele dojrzałych kobiet wstydzi się swojej figury i tego, że nie ważą już tyle, co podczas pierwszych chwil spędzonych z partnerem; tymczasem kompleksy w sypialni nie są najlepszą rzeczą. Chęć prowadzenia udanego życia seksualnego powinna być raczej bodźcem do zadbania o siebie i działania. Bez względu na efekt dobrze jednak czuć, że partner nas w stu procentach akceptuje i wspiera. Dla mężczyzn największym problemem są często kłopoty z erekcją. Pojawiające się u niektórych już przed trzydziestką, nierzadko są spowodowane stresem, szybkim tempem życia czy szwankującym przez używki zdrowiem. Jeśli źródłem kłopotów z potencją jest psychika, zalecana jest zazwyczaj psychoterapia w nurcie poznawczo-behawioralnym. W przypadku ogólnych problemów ze zdrowiem wdraża się z reguły farmakoterapię. Dobrym pomysłem jest także połączenie obydwu tych metod, na przykład uczęszczanie na psychoterapię i wspomaganie się lekami na potencję. Zwykle pomoc specjalisty szybko redukuje lub całkowicie usuwa przyczynę problemów z erekcją, a w sypialni małżonków znowu może zapanować harmonia.

Co przyczynia się do rezygnacji mężczyzn z aktywności seksualnej?

Główną przyczyną wystąpienia u mężczyzn zaburzeń seksualnych, takich jak przedwczesny wytrysk czy niemożność utrzymania erekcji są czynniki psychogenne. Obecnie na pierwsze miejsce spośród nich wysunął się stres. Codzienne funkcjonowanie, przede wszystkim zawodowe, niewątpliwie jest stresujące, a ciągłe myślenie o problemach i przepracowanie odbiera chęć podjęcia aktywności seksualnej. Dodatkowo obecne relacje damsko-męskie często mają charakter krótkotrwały i przejściowy, co również nie przyczynia się do budowania solidnego związku, którego jednym z elementów byłaby satysfakcjonująca aktywność seksualna. [2][3]
Ponadto wielu mężczyzn jest po prostu zakompleksionych, co bardzo silnie odbija się na ich pożyciu seksualnym. Kult pięknego, wysportowanego, męskiego ciała potrafi wzbudzić w nich poczucie niższości i braku atrakcyjności. Dodatkowo łatwy dostęp do pornografii może wpędzić mężczyzn w tzw. kompleks małego członka. Wówczas stają się przekonani, że nie będą w stanie usatysfakcjonować seksualnie partnerki, więc świadomie rezygnują z takiej formy aktywności. Niestety potrzeby seksualne są jednym z fundamentów życia człowieka, a ich niezaspakajanie prowadzi do narastania frustracji, ale także przygnębienia i depresji. [2][3]

Problem przedwczesnego wytrysku

Przedwczesny wytrysk według definicji to niezdolność opóźnienia ejakulacji, tak by zadowolić się grą miłosną. Występuje jeszcze przed rozpoczęciem stosunku lub krótko po rozpoczęciu. Taki problem może dotyczyć mężczyzny prze całe życie lub pojawić się nawet po wielu latach satysfakcjonującego pożycia. Aż 20-30% przedstawicieli płci męskiej boryka się z tym problemem! [2][4]
Do innych czynników psychogennych, oprócz tych wymienionych wyżej, które mogą prowadzić do przedwczesnego wytrysku, można wymienić: nieregularne współżycie, lęk przed ciążą, zaburzenia nerwicowe i praktykowanie stosunku przerywanego. Oprócz tego problem ten występuje czasem u osób borykających się także z impotencją czy zapaleniem lub przerostem gruczołu krokowego, a także przy wielu chorobach ogólnoustrojowych, takich jak niedoczynność tarczycy, cukrzyca czy po udarach mózgu. [1][2] Problem przedwczesnego wytrysku prowadzi do lęku przed kompromitacją w oczach partnerki, poczucia wstydu, spadku poczucia własnej wartości, a zarazem narastania frustracji i irytacji, co jedynie napędza błędne koło. [2] Ze względu na to, że problem przedwczesnego wytrysku jest związany przede wszystkim z czynnikami psychicznymi, podstawową formą terapii jest psychoterapia. Najczęściej ma ona formę indywidualną, ale jeśli ustali się, że przyczyna tkwi w relacji z partnerką, wówczas niezbędne mogą się okazać wizyty w parze. Oprócz tego możliwe jest zastosowanie preparatów farmakologicznych, np. leków z grupy inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny, które opóźniają wytrysk. U osób z towarzyszącymi zaburzeniami erekcji można zastosować leki z grupy inhibitorów 5-fosfodiesterazy. [1][2][4]

Problem zaburzeń erekcji - impotencja

Drugim problemem, który może skłaniać mężczyzn do rezygnacji z aktywności seksualnej jest impotencja, czyli zaburzenia wzwodu. Według definicji jest to niezdolność uzyskania lub utrzymania takiego stopnia erekcji, aby odbyć satysfakcjonujący stosunek seksualny. [3] W tym przypadku poza czynnikami psychogennymi, dość dużą rolę odgrywają ogólny stan zdrowia i leki przyjmowane przez pacjenta. Do problemów z utrzymaniem erekcji mogą bowiem prowadzić: choroby układu sercowo-naczyniowego, takie jak miażdżyca i nadciśnienie tętnicze; cukrzyca; podwyższony poziom cholesterolu we krwi; choroby tarczycy; choroby psychiczne, takie jak depresja i nerwica, a także niewydolność nerek i wątroby, przewlekła obturacyjna choroba płuc czy bezdech nocny. Dodatkowo do zaburzeń erekcji może dochodzić na tle innych problemów seksualnych, np. osłabienia libido, wytrysku przedwczesnego czy bólu u kobiet podczas odbywania stosunków, za który zaczyna obwiniać się mężczyzna. Ponadto wiele grup leków również przyczynia się do rozwoju impotencji. Można tu zaliczyć: leki przeciwdepresyjne, przeciwlękowe, wiele leków stosowanych w chorobach serca i naczyń (leki antyarytmiczne, betablokery, leki moczopędne), leki hormonalne (antyandrogeny czy steroidy anaboliczne często nadużywane przez bywalców siłowni). [1][3][5] Oczywiście częstość choroby rośnie wraz z wiekiem, co ma związek przede wszystkim ze starzeniem się organizmu. Warto tu jednak podkreślić, że impotencja to problem także co dziesiątego mężczyzny w wieku 20-40lat i wcale nie świadczy o ich niższości, ale o tym, że istnieje przyczyna takiego stanu, którą należy zidentyfikować i wyeliminować. Pamiętajmy także, że jednorazowe czy kilkukrotne zaburzenie erekcji nie jest jeszcze sygnałem alarmującym. Może być ono spowodowane przepracowaniem, stresem związanym z jakimś wydarzeniem czy wypiciem zbyt dużej ilości alkoholu. [1][3][5] Leczenie zaburzeń erekcji uzależnione jest od ich przyczyny. Środkami farmakologicznymi, który najczęściej się stosuje są inhibitory fosfodiesterazy typu 5, czyli np. sildenafil. Oprócz tego istotnym elementem terapii jest psychoterapia. [1][3]