Babeszjoza. Czym charakteryzuje się ta choroba przenoszona przez kleszcze?
Ugryzienie przez kleszcze najczęściej kojarzy się z boreliozą – groźną chorobą, która często daje o sobie znać po latach od zakażenia. Mniej uwagi poświęca się babeszjozie – schorzeniu występującemu znacznie rzadziej, ale równie niebezpiecznemu. Dowiedz się o nim więcej.
Babeszjoza to choroba wywoływana przez pierwotniaki z rodzaju Babesia. Przenoszona przez kleszcze, najczęściej występuje u zwierząt – zarówno domowych, jak i żyjących dziko. Chociaż rzadko występuje u ludzi, znanych jest wiele przypadków – głównie w Stanach Zjednoczonych. W Polsce odnotowano pojedyncze zachorowania – dotyczyły osób, które wróciły z tzw. terenów endemicznych.
41,99 zł
29,30 zł
Babeszjoza – jak się objawia?
Babeszjoza jest podstępną chorobą, ponieważ nie zawsze daje jakiekolwiek symptomy. Bezobjawowy przebieg utrudnia podjęcie szybkiego leczenia, co zwiększa szansę na całkowicie pozbycie się pierwotniaka z organizmu.
Choroba w pierwszej fazie zwykle daje objawy grypopodobne:
- gorączkę z dreszczami;
- bóle głowy;
- bóle mięśniowe;
- zmęczenie;
- pogorszone samopoczucie;
- nudności;
- bóle brzucha;
- wymioty.
W przypadku ciężkiego przebiegu babeszjoza może objawiać się m.in. oddawaniem ciemnego moczu, żółtaczką, zaburzeniami oddychania. Niekiedy pojawiają się sztywność karku czy nawet śpiączka.
Warto przy tym podkreślić, że przebieg choroby jest cięższy u osób:
- w podeszłym wieku;
- z upośledzeniem odporności (np. u pacjentów z HIV, chorujących na nowotwory, stosujących leczenie immunosupresyjne);
- z usuniętą śledzioną lub jej wrodzonym brakiem.
Na czym polega rozpoznanie babeszjozy?
W przypadku podejrzeń babeszjozy należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem. Specjalista dokona rozpoznania w oparciu o objawy kliniczne oraz przeprowadzony wywiad epidemiologiczny.
Ogromną rolę odgrywa diagnostyka laboratoryjna, która uwzględnia m.in.:
- badania wykrywające przeciwciała pierwotniaków we krwi;
- morfologię krwi;
- ocenę parametrów funkcji nerek i wątroby.
Ponadto istnieje możliwość wykonania badania mikroskopowego, które pozwala na ocenę nasilenia „inwazji” Babesii.
Leczenie babeszjozy – na czym polega?
Istotą leczenia babeszjozy jest podawanie antybiotyków oraz leków przeciwpierwotniakowych. Terapia trwa zwykle do 10 dni, jednak u osób ze znacznie obniżoną odpornością schemat jest inny. W tym przypadku leczenie przeciwpierwotniakowe powinno być kontynuowane przez co najmniej 6 tygodni. Jeżeli doszło do intensywnej inwazji pierwotniaka z rodzaju Babesia, koniecznością może okazać się przeprowadzenie transfuzji krwi. Wówczas jest to jedyna opcja, która pozwala na uratowanie życia.
Pacjenci chorujący na babeszjozę o ciężkim przebiegu wymagają zwykle włączenia leczenia wspomagającego pracę układu oddechowego, nerek czy wątroby.
Po zakończonym leczeniu należy wykonać badanie kontrolne, które potwierdzi wyeliminowanie pierwotniaka. Jeśli okaże się, że nie doszło do jego całkowitego usunięcia, zachodzi konieczność powtórzenia leczenia.
Czy babeszjozie można zapobiec?
Dobra wiadomość jest taka, że do rozwoju babeszjozy u człowieka dochodzi znacznie rzadziej w porównaniu z boreliozą. Aby zminimalizować ryzyko zakażenia, koniecznością jest stosowanie środków ochronnych przeciw kleszczom.
Preparaty odstraszające kleszcze dostępne są w wielu formach, zawierają różne składniki aktywne. Niektóre z nich nie są polecane do stosowania u małych dzieci m.in. ze względu na obecność substancji chemicznych.
Osobom dorosłym polecane są środki zawierające N,N-dietylo-m-toluamid (DEET). W przypadku ochrony dzieci warto wybierać preparaty na bazie składników naturalnych, np. olejku lawendowego, olejku goździkowego, olejku ze słodkich migdałów.
Pamiętaj! Po powrocie ze spaceru dokładnie obejrzyj swoją skórę. Pozwoli to na szybkie wykrycie ewentualnego kleszcza – w postaci dorosłej lub nimfy. W razie ugryzienia niezwłocznie usuń go w sposób prawidłowy. Pomocą mogą służyć specjalne kleszczołapki albo lasso. Im krócej pozostanie on w skórze, tym mniejsze ryzyko zakażenia.
mgr farm. Szymon Dybalski
Ukończył studia na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Od 5 lat wykonuje swój zawód mając czynny kontakt z pacjentem, przy czym od 4 lat pełni funkcję specjalisty w dziedzinie farmacji w Aptece Melissa, udzielając pacjentom merytorycznych wideoporad oraz publikując eksperckie artykuły w Strefy Wiedzy. W pracy farmaceuty najbardziej ceni sobie kontakt z pacjentem, możliwość niesienia pomocy oraz rozwiewania wątpliwości dotyczących zamienników leków, dawkowania, realizacji recept i innych nurtujących kwestii związanych z farmakoterapią. Dziedziną, w której się kształci i wciąż poszerza swoją wiedzę jest prawo farmaceutyczne. Czas poza pracą uwielbia spędzać z rodziną, a w wolnych chwilach stawia na aktywność – zazwyczaj wybiera bieganie, wspinaczkę oraz długie spacery z psem, dzięki któremu zainteresował się tematem zwierzęcej behawiorystyki.
