Czym jest angina (ostre zapalenie migdałków podniebiennych), jak dochodzi do zakażenia i w jaki sposób leczyć tę chorobę?
Angina - inaczej określana jako ostre zapalenie migdałków podniebiennych - jest chorobą zakaźną wywoływaną przez zakażenie drobnoustrojami i patogenami - wirusami, bakteriami lub paciorkowcami. Zwykle chorują na nią dzieci poniżej 15 roku życia, choć zdarza się, że do zakażenia dochodzi również u dorosłych. Z uwagi na wspomniane źródło zakażenia, wyróżnia się poszczególne rodzaje anginy: paciorkowcową (bakteryjną) lub wirusową. Dolegliwości atakują głównieobszar błony śluzowej gardła, choć pacjenci zwykle odczuwają także objawy ogólnoustrojowe. W zależności od charakterystycznych objawów, w wielu przypadkach typy schorzenia można rozróżnić już na podstawie wywiadu lekarskiego oraz badania przedmiotowego. Warto także wspomnieć, że angina - a zwłaszcza w odmianie paciorkowcowej lub bakteryjnej - powinna być właściwe leczona z uwagi na możliwość wystąpienia groźnych dla zdrowia powikłań (zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie płuc, gorączka reumatyczna i inne). Jak w praktyce wygląda leczenie anginy? W jaki sposób dochodzi do zakażenia i jakie są najczęstsze przyczyny anginy? Czy istnieją domowe sposoby na anginę? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziecie poniżej - zapraszamy do lektury!
28,34 zł
31,49 zł
20,28 zł
Rodzaje anginy (zapalenie gardła) - paciorkowcowa, wirusowa, bakteryjna
Tak, jak zostało to już wspomniane, z uwagi na przyczynę zakażenia, wyróżnia się dwa rodzaje anginy:
- anginę wirusową, na którą częściej chorują dorośli. Wywołują ją najczęściej rynowirusy i koronawirusy, a także wirusy para grypy i wirusy RS. Okres wylęgania choroby w przypadku zakażenia wirusowego wynosi o 1 do 6 dni, a pacjent zaraża inne osoby na kilka dni przed wystąpieniem objawów oraz nawet do kilku tygodni po ich odnotowaniu (do zakażeń u domowników dochodzi w około 2/3 przypadków);
- anginę paciorkowcową (określaną również mianem anginy bakteryjnej lub anginy ropnej - ze względu na charakterystyczne zmiany i naloty pojawiające się w przebiegu choroby w obrębie gardła i migdałków). Częściej na ostre bakteryjne zapalenie gardła zapadają dzieci, a wywołują je zwykle paciorkowce. Okres wylęgania choroby wynosi od kilkunastu godzin do 4 dni, a chory zaraża krócej, niż w przypadku anginy wirusowej - do 2 dni od rozpoczęcia leczenia antybiotykiem lub do 7 dni w przypadku braku jego stosowania i samoistnego wyleczenia.
Przyczyny anginy - jak można się nią zarazić?
Bezpośrednią przyczyną anginy (czy to wirusowej, czy bakteryjnej - paciorkowcowej), jest zakażenie organizmu drobnoustrojami od ich nosiciela. Do zarażenia dochodzi zazwyczaj drogą kropelkową (czyli w trakcie rozmowy lub podczas kichnięcia lub kaszlnięcia nosiciela na osobę zdrową), ale również poprzez kontakt z wydzielinami górnych dróg oddechowych zakażonego (przykładowo, w trakcie pocałunku czy przy korzystaniu z tych samych sztućców). Warto wspomnieć, że anginą można zarazić się także w trakcie seksualnych stosunków oralnych.
Wyszczególniono również pewne czynniki, sprzyjające zakażeniu bakteriami lub wirusami wywołującymi anginę. Wśród nich wyróżniamy:
- młody wiek (poniżej 15 roku życia);
- stany obniżonej odporności (antybiotykoterapia, radio- i chemioterapia), a także choroby towarzyszące, wpływające na nieprawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego (są to między innymi cukrzyca, nadciśnienie, zespół metaboliczny, miażdżyca i inne);
- kontakty z bezobjawowymi nosicielami bakterii i wirusów wywołujących anginę;
- uprawianie seksu oralnego bez zabezpieczenia (bez prezerwatywy lub specjalnych nakładek na genitalia).
W jaki sposób rozpoznać objawy anginy (ból gardła, gorączka i inne)?
Objawy anginy są dość charakterystyczne, a co ważniejsze - dzięki ich rozróżnieniu można wstępnie założyć, jakiego typu choroba pojawiła się w naszym organizmie. Dla konkretnych typów choroby będą to następujące objawy anginy:
- angina wirusowa - normalna temperatura ciała lub niewielka gorączka, nieżyt nosa (katar), kaszel, chrypa, ból mięśni i stawów, ewentualne zapalenie spojówek, ból gardła, owrzodzenie i mocne zaczerwienienie błony śluzowej jamy ustnej, a także biegunka (występuje stosunkowo rzadko);
- angina bakteryjna (ropna, paciorkowcowa) - silny, ostry i nagły ból gardła, połączony z wysoką gorączką. Mogą pojawić się również bóle głowy, nudności i wymioty, jednak w odróżnieniu od anginy wirusowej - w anginie paciorkowcowej zwykle nie występuje nieżyt nosa, kaszel czy chrypa. Oprócz tego na ściankach gardła można zaobserwować czerwone wybroczyny, a później - biały, charakterystyczny nalot w postaci rozlewających się plam na błonie śluzowej jamy ustnej. Dodatkowo w wielu przypadkach u pacjentów pojawia się nieprzyjemny zapach z ust, ustępujący po całkowitym wyleczeniu infekcji.
Podczas wizyty w gabinecie lekarz ustala rozpoznanie i rozróżnia rodzaj anginy na podstawie dokładnego wywiadu dotyczącego objawów choroby, a także po badaniu przedmiotowym - głównie po obejrzeniu gardła. W przypadku wątpliwości co do przyczyny zakażenia, medyk może wykonać szybkie testy bakteryjne lub skierować pacjenta na dalszą diagnostykę - wszystko po to, by dobrać odpowiednie leczenie.
Leczenie anginy w praktyce
Leczenie anginy zależy oczywiście od przyczyny jej pojawienia się - inaczej bowiem leczy się typ wirusowy, a inaczej - bakteryjny. Jeśli chodzi o anginę paciorkowcową, to pacjentowi podaje się antybiotyk (najczęściej przez około 7-10 dni), a lekarz każdorazowo powinien dostosować rodzaj antybiotyku do rodzaju bakterii odpowiedzialnej za zakażenie. Z kolei leczenie anginy wirusowej jest wyłącznie objawowe i uwzględnia przyjmowanie środków przeciwbólowych, przeciwgorączkowych, a także łagodzących objawy w postaci bólu gardła, kataru czy kaszlu.
Domowe sposoby na anginę to - oprócz stosowania środków łagodzących ból gardła z apteki - wykonywanie płukanek z ziół działających przeciwbakteryjnie i łagodząco (rumianek, szałwia), przyjmowanie dużej ilości płynów oraz naturalnych pastylek na gardło z roślinnymi wyciągami.
Źródła:
Dr hab. med. B. Skotnicka, Angina - objawy, przyczyny, leczenie [w:] Medycyna Praktyczna, 24.03.2022
M. Kotowska, M. Wronowski, P. Albrecht, Angina - rozpoznawanie i leczenie [w:] Forum Pediatrii Praktycznej 7/2016
M. Dziekiewicz, A. Radzikowski, Angina paciorkowcowa - zasady diagnostyki i leczenia [w:] Pediatria i medycyna rodzinna 12/2016
mgr farm. Szymon Dybalski
Ukończył studia na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Od 5 lat wykonuje swój zawód mając czynny kontakt z pacjentem, przy czym od 4 lat pełni funkcję specjalisty w dziedzinie farmacji w Aptece Melissa, udzielając pacjentom merytorycznych wideoporad oraz publikując eksperckie artykuły w Strefy Wiedzy. W pracy farmaceuty najbardziej ceni sobie kontakt z pacjentem, możliwość niesienia pomocy oraz rozwiewania wątpliwości dotyczących zamienników leków, dawkowania, realizacji recept i innych nurtujących kwestii związanych z farmakoterapią. Dziedziną, w której się kształci i wciąż poszerza swoją wiedzę jest prawo farmaceutyczne. Czas poza pracą uwielbia spędzać z rodziną, a w wolnych chwilach stawia na aktywność – zazwyczaj wybiera bieganie, wspinaczkę oraz długie spacery z psem, dzięki któremu zainteresował się tematem zwierzęcej behawiorystyki.
