Dieta po udarze mózgu – jak powinna wyglądać?
Pacjent po udarze mózgu boryka się z wieloma problemami. Powrót do zdrowia wymaga często długotrwałej rehabilitacji. Chory wielokrotnie potrzebuje opieki i wsparcia w wykonywaniu czynności dnia codziennego – nie tylko po to, aby mógł wrócić do formy, ale również dlatego, by utrzymał dobrą kondycję psychiczną – niezbędną do podejmowania wyzwań rehabilitacyjnych. Dużym wyzwaniem staje się m.in. tak prozaiczna czynność, jak… właściwe żywienie.
33,93 zł
32,56 zł
52,39 zł
Jakie problemy z odżywianiem po udarze mózgu występują najczęściej?
Jednym z często obserwowanych skutków udaru mózgu jest niepełnosprawność ruchowa, która ogranicza samodzielność pacjenta, także w kwestii przygotowywania, a często również sprawnego spożywania posiłków. Zmienność nastroju, apatia czy depresja, obserwowane w tej grupie osób, przyczyniać się mogą do niechęci do jedzenia. Dodatkowo u około połowy pacjentów po udarze mózgu obserwowane są zaburzenia połykania.
Jak pomóc osobie po udarze, która ma problem z samodzielnym jedzeniem?
Na ile to możliwe, należy aktywizować pacjenta, tzn. nie wyręczać go w czynnościach, które może wykonać sam. Jeżeli chory próbuje jeść samodzielnie, ale ma pewne trudności, warto ułatwić mu to zadanie stosując np. sztućce zapinane wokół dłoni lub z grubszymi uchwytami. W piciu płynów pomocny będzie specjalny kubek z ustnikiem lub wycięciem na nos albo z obustronnymi uchwytami. Natomiast jeżeli nasz podopieczny, ze względu na niedowłady rąk na ten moment nie jest w stanie jeść samodzielnie należy karmić go, pamiętając o tym, że jedzenie jest dla niego dużym wysiłkiem. Dostosujmy więc tempo i wielkość kęsa pokarmowego do możliwości chorego.
Jak walczyć z zaburzeniami łaknienia (brakiem apetytu) u osób po udarze?
Brak apetytu, a co za tym idzie, zmniejszona ilość spożywanego pokarmu stwarza ryzyko pogorszenia stanu odżywienia pacjenta. Jest to bardzo niebezpieczne, ponieważ może prowadzić do utraty masy i siły mięśniowej, co w znaczący sposób utrudnia rehabilitację, a tym samym pogarsza rokowania, dlatego bardzo ważne jest, aby pacjent otrzymywał odpowiednią liczbę kalorii, białka i pozostałych składników odżywczych. Przygotowanie wartościowych potraw, które pacjent lubi, odpowiednie ich podanie, a także stworzenie dobrej atmosfery przy posiłku korzystnie wpływa na chęć do jedzenia. Ponadto bardzo ważne jest dostosowanie konsystencji posiłku do możliwości pacjenta. Posiłki zbyt rzadkie lub wymagające gryzienia w sytuacji, gdy pacjent nie jest jeszcze na to gotowy, mogą jeszcze bardziej zniechęcać do jedzenia.
Czy pacjent z zaburzeniami połykania może otrzymywać pokarmy doustnie?
Zaburzenia połykania, czyli dysfagia, dotyczy około połowy pacjentów w ostrej fazie choroby i około ¼ pacjentów w fazie przewlekłej. To, w jaki sposób żywiony jest pacjent z dysfagią zależy przede wszystkim od stopnia nasilenia zaburzeń. Pacjenci z dysfagią w stopniu lekkim mogą jeść posiłki przygotowywane w domu, jednak do stanu pacjenta należy dostosować ich konsystencję, wielkość pojedynczego kęsa pokarmowego i tempo karmienia.
Bardzo ważna jest wczesna diagnostyka, pozwalająca na rozpoznanie dysfagii w możliwie najkrótszym czasie od wystąpienia udaru mózgu, a co za tym idzie odpowiednie dostosowanie drogi podaży żywienia do możliwości pacjenta. Ponieważ zbyt mała ilość zjadanego pokarmu, prowadzić może do rozwoju niedożywienia, które przekładać się będzie na spowolnienie procesu rehabilitacji, w sytuacji kiedy pacjent nie jest w stanie pokryć zapotrzebowania na składniki odżywcze drogą doustną, koniecznie może okazać się żywienie z wykorzystaniem sztucznego dostęp do przewodu pokarmowego, np. zgłębnik nosowo – żołądkowy lub przezskórną endoskopową gastrostomię (PEG).
Na co jeszcze powinien zwrócić uwagę przy opiece nad pacjentem po udarze?
Ze względu na to, że rehabilitacja pacjenta po udarze wymaga wzmożonego wysiłku, komponując jadłospis należy wziąć po uwagę zwiększone zapotrzebowanie na kalorie i białko. Wszystkie posiłki należy przyrządzać z produktów o wysokiej wartości odżywczej. Powinno się kontrolować liczbę spożywanych posiłków i wypijanych płynów. Jeżeli zauważymy, że pacjent je w niewystarczających ilościach, warto skonsultować z lekarzem lub dietetykiem podawanie zbilansowanych doustnych preparatów odżywczych tj. Nutridrink, które w małej objętości dostarczają dużo energii, białka, a także wszystkie niezbędne witaminy i minerały.
Przeczytaj także:
Żywienie w chorobie, Żywienie w chorobie nowotworowej, 6 mitów o żywieniu w chorobie nowotworowej, Dieta przy nowotworze
mgr farm. Izabela Kurowska
Przedmiotem jej zainteresowań od zawsze było zdrowie - ukończyła więc studia farmaceutyczne na Wydziale Farmacji Uniwersytetu Medycznego w Łodzi oraz studia podyplomowe w zakresie dietetyki w Szkole Biznesu i Nauk o Zdrowiu. Jej wykształcenie, a także poczucie misji w niesieniu pomocy ludziom, zaowocowały praktycznym, wieloletnim doświadczeniem w pracy z pacjentami aptek oraz z osobami zmagającymi się z problemami zdrowotnymi, wynikającymi z takich schorzeń jak nadwaga czy otyłość. Swoją postawą – w pracy i poza nią – promuje holistyczne podejście do zdrowego stylu życia, obejmującego zarówno właściwe żywienie, jak i aktywność fizyczną.
W Aptece Melissa pełni między innymi funkcję eksperta w Strefie Wiedzy, dzieląc się swoimi wskazówkami i spostrzeżeniami w przystępny sposób, w ramach artykułów poradnikowych. Prywatnie jest mamą dwójki dzieci, w których na co dzień stara się zaszczepić pasję do zdrowego stylu życia. Sama w wolnym czasie biega i ćwiczy z kettlebell, a dodatkowo rozwija swoją kolejną pasję, związaną z kosmetologią – a mianowicie pasję do naturalnej pielęgnacji twarzy i ciała.
