Krew w kale - przyczyny, diagnostyka i leczenie

Przyczyny krwi w kale

Krew w kale jest objawem, który może wskazywać na różne stany zdrowia - od mniej poważnych, jak hemoroidy, do poważnych schorzeń, takich jak rak jelita grubego. Typ krwi w kale i jego wygląd mogą dostarczyć pewnych informacji na temat potencjalnej przyczyny.

• Jasna krew w kale krew: gdy krew jest jasnoczerwona i pojawia się na powierzchni stolca lub papierze toaletowym, często wskazuje to na krwawienie w dolnej części układu pokarmowego, takim jak odbytnica lub dolna część jelita grubego. Przyczyną mogą być na przykład hemoroidy czy szczeliny odbytu.
• Smolista, ciemna krew w kale (melena): gdy krew jest ciemna i stolec ma smolistą konsystencję, to sugeruje, że krwawienie nastąpiło wcześniej w układzie pokarmowym, jak żołądek lub górna część jelita cienkiego. Przyczyną może być na przykład wrzód żołądka.
• Krew utajona (niewidoczna gołym okiem): niektóre krwawienia są niewielkie i nie są widoczne gołym okiem. Są one wykrywane przez specjalne testy laboratoryjne, takie jak test na krew utajoną. Może to być objaw różnych stanów, w tym raka jelita grubego.
• Skrzepy krwi w kale: obecność skrzepów krwi w kale może być objawem hemoroidów, nadżerki i owrzodzenia jelit, infekcji jelitowych, a nawet krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego czy nowotworu jelita grubego.

Krew w kale u dziecka

Wśród przyczyn krwi w kale u dzieci, poza infekcjami i zaparciami powodującymi pęknięcia delikatnych naczynia krwionośne w okolicy odbytu wymienia się alergie pokarmowe, ząbkowanie oraz niewłaściwe nakłucie sznura pępowinowego. Niektóre dzieci mogą być uczulone na określone składniki pokarmowe, co może prowadzić do krwawienia w przewodzie pokarmowym. Wyrzynanie się zębów może powodować podrażnienie dziąseł, co czasem prowadzi do obecności krwi w ślinie i a przez to i w kale. Krew w kale u niemowlaka, u którego przeprowadzane było badanie prenatalne (kordocenteza), może być wynikiem nieprawidłowego zagojenia się sznura pępowinowego. Obecność krwi dziecięcym kale u dziecka wymaga niezwłocznej konsultacji pediatrycznej, podczas której lekarz przeprowadzi odpowiednie badania, zdiagnozuje przyczynę krwawienia i zaproponuje odpowiednie leczenie.

Diagnozowanie krwi w kale

Diagnostyka krwi w kale może obejmować różne badania, w zależności od objawów pacjenta i domniemanej przyczyny krwawienia. Podstawowe kroki diagnostyczne obejmują: wywiad medycznym badanie fizykalne, badanie laboratoryjne, badania endoskopowe i obrazowe.

• Wywiad medyczny: lekarz zadaje pacjentowi szereg pytań dotyczących objawów, stylu życia, diety, rodzinnej historii zdrowotnej i stosowanych leków.
• Badanie fizykalne: lekarz może przeprowadzić ogólne badanie ciała, a także specjalne badanie rektalne w celu sprawdzenia obecności hemoroidów lub innych widocznych przyczyn krwi w kale.
• Badanie kału: badania na krew utajoną mogą pomóc w wykryciu krwawienia, które nie jest widoczne gołym okiem. Jak pobrać kał do badania krwi utajonej?  Wystarczy wyposażyć się w pojemnik na kał z przyczepioną do nakrętki łopatką oraz czyste, suche naczynie (basen lub inny pojemnik), które będzie służyć za toaletę. Kał należy oddać kał przygotowanego naczynia i za pomocą łopatki z aptecznego pojemnika  pobrać próbkę wielkości orzecha laskowego.
• Badania endoskopowe: w zależności od wyników powyższych badań, lekarz może zalecić kolonoskopię (badanie jelita grubego za pomocą cienkiego, giętkiego instrumentu z kamerą na końcu) lub gastroskopię (podobne badanie żołądka i górnej części jelita cienkiego).
• Badania obrazowe: czasami mogą być potrzebne dodatkowe badania obrazowe, takie jak tomografia komputerowa (CT), rezonans magnetyczny (MRI) lub ultrasonografia, aby lepiej zrozumieć przyczynę krwawienia.

Metody leczenia przyczyn krwi w kale

Leczenie krwi w kale zależy bezpośrednio od przyczyny tego stanu i może obejmować: leczenie hemoroidów, szczelin odbytu, wrzodów i stanów zapalnych jelit bądź żołądka, a także leczenie infekcji oraz raka jelita grubego.

• Leczenie hemoroidów: hemoroidy są jedną z najczęstszych przyczyn krwi w kale. Mogą być leczone za pomocą leków dostępnych bez recepty, które zmniejszają ból i opuchliznę. W niektórych przypadkach mogą być potrzebne bardziej zaawansowane metody leczenia, takie jak zabiegi chirurgiczne.
• Leczenie szczeliny odbytu: szczeliny odbytu mogą powodować krew w kale. Zazwyczaj leczone są maściami lub kremami zawierającymi nitroglicerynę, która pomaga złagodzić ból i przyspieszyć proces gojenia. W niektórych przypadkach może być wymagany zabieg chirurgiczny.
• Leczenie wrzodów na żołądku i stanów zapalnych żołądka: leki, takie jak inhibitory pompy protonowej (IPP) i antagonisty receptora H2, są często stosowane w leczeniu wrzodów żołądka, które mogą powodować krew w kale.
• Leczenie chorób zapalnych jelit: choroby zapalne jelit, takie jak choroba Leśniowskiego-Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego, mogą również powodować krew w kale. Są one zazwyczaj leczone za pomocą leków przeciwzapalnych, immunosupresyjnych lub biologicznych.
• Leczenie raka jelita grubego: jeśli krew w kale jest spowodowana rakiem jelita grubego, opcje leczenia mogą obejmować operację, radioterapię, chemioterapię, terapię celowaną lub immunoterapię.
• Leczenie infekcji: jeżeli krew w kale jest spowodowana infekcją, na przykład bakteryjną infekcją przewodu pokarmowego, leczenie obejmuje zazwyczaj antybiotyki.

Niezależnie od przyczyny krwi w kale, ważna jest niezwłoczna konsultacja medyczna i podjęcie odpowiedniego leczenia.

Jak zapobiegać stanom prowadzącym do pojawienia się krwi w kale?

Krwi w kale, a dokładniej chorobom powodującym jej pojawienie się często można zapobiec poprzez zdrowy styl życia i regularne kontrole zdrowotne.

• Zdrowa dieta: dieta bogata w błonnik pomaga zapobiegać zaparciom, które mogą prowadzić do hemoroidów i szczelin odbytu. Błonnik znajduje się w owocach, warzywach, orzechach, nasionach i całych ziarnach. Dodatkowo warto utrzymywać odpowiednie nawodnienie organizmu.
• Aktywność fizyczna: regularne ćwiczenia pomagają poprawić perystaltykę jelit, co również może zapobiegać zaparciom.
• Unikanie nadmiernego wysiłku podczas wypróżnienia: wysiłek podczas wypróżnienia może powodować powstawanie hemoroidów i szczelin odbytu.
• Umiarkowane spożywanie alkoholu i unikanie palenia tytoniu: alkohol i palenie mogą zwiększać ryzyko wrzodów żołądka, które mogą powodować krwawienie.
• Przestrzeganie zaleceń lekarza dotyczących stosowania leków: niektóre leki, takie jak niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), mogą zwiększać ryzyko krwawień z przewodu pokarmowego. Zawsze należy stosować się do zaleceń lekarza i farmaceuty.
• Regularne kontrole zdrowotne: regularne kontrole, w tym badanie na obecność krwi utajonej w kale, mogą pomóc we wczesnym wykryciu stanów, które mogą prowadzić do krwi w kale, takich jak polipy jelita grubego lub rak jelita grubego.

Choć te działania mogą zmniejszyć ryzyko niektórych stanów prowadzących do pojawienia się krwi w kale, nie gwarantują one pełnej ochrony. Wszelkie nietypowe objawy, w tym krew w kale, powinny być omówione z lekarzem i poddane dokładnej diagnostyce celem podjęcia odpowiedniego leczenia.